Menu

ነፃ ሀሳብ

Newspaper Articles , Opinion Page

“One of the penalties for refusing to participate in politics is that you end up being governed by your inferiors.” — Plato 

“One of the penalties for refusing to participate in politics is that you end up being governed by your inferiors.” — Plato 

“በፖለቲካ ውስጥ ባለመሳተፍኽ ከሚመጡብህ ቅጣቶች መካከል አንዱ ከአንተ አስተሳሰብ የበታች በሆኑ ሰዎች መመራት ነው።”፦ ፕላቶ

ከላይ ያለው የፕላቶ ጥቅስ በኢትዮጵያ ያለውን ወቅታዊ የፖለቲካ ሁኔታ በጥሩ ሁኔታ ይገልፃል። አቅሙ እያላቸው በፖለቲካዊ ሂደቶች ላለመሳተፍ የሚመርጡ ግለሰቦች በበዙ ቁጥር፤ ብቃት የሌላቸው ሰዎች ሥልጣን ላይ ሊቀመጡ ወይም ሊገዙ እንደሚችሉ ነው።

የፖለቲካ ተሳትፎ እንደ ዜግነት ግዴታ  መሆኑ ተጠብቆ፤ ለቦታው የሚመጥኑ ግለሰቦችን ወደ ስልጣን እንዲመጡ  ወሳኝ ሚናን ይጫወታል። ነገር ግን እነዚህ  ብቃት ያላቸው ግለሰቦች ከፖለቲካ ተሳትፎ  በታቀቡ ቁጥር ብቃት የሌላቸው ሰዎች ክፍተቱን የመሙላት ዕድል ያገኛሉ። ይህ ደግሞ ለህብረተሰቡ ከፍተኛ የስቃይ ምንጭ  የሆኑትን፦ የመልካም አስተዳደር ብልሹነት፣ ሰብዓዊ መብቶች ያለመከበር፣ የፍትሕ መጓደል፣ የአገልግሎቶች አቅርቦት በብቃት ያለመከናወን፣ እንዲሁም ሙስናና ምግባረ ብልሹ አሠራርን በሀገር ላይ ያነግሳሉ።

ቁጥራቸው የማይናቅ ሰዎች ብዙ ጊዜ በኩራት “በፖለቲካ ውስጥ ጣልቃ አልገባም ወይም አልሳተፍም” ፣ “ኮረንቲና ፓለቲካ በሩቅ!”  ሲሉ ይሰማሉ። ይህ ማለት በሌላ አገላለፅ፦ ስለኑሮ ደረጃዬ፣ ስለጤንነቴ፣ ስለሥራዬ፣ ስለመብቴ፣ ስለነጻነቴ፣ ስለወደፊት ሕይወቴ፣ስለልጆቼ የወደፊት ዕጣ ፈንታ… በተመለከተ የመወሰን ፍላጎት የለኝም እንደ ማለት ነው። እነዚህ ምሳሌያዊ አነጋገሮች በማህበረሰቡ ውስጥ የአስተሳሰብና የስነልቦና  ችግር ፈጥረዋል።  ህዝብን በፍርሃት፣ በጭንቀት፣ በሀዘን፣ በተስፋ መቁረጥ፣ በህመም፣ በመከራ ፣ በኢፍትሃዊነት የተበተበ እንዲሆን አድርገውታል።

በአሁኑ ሰአት ብዙዎች እንደሚስማሙበት፣ አብዛኛው የኢትዮጵያ ህዝብ ለመብቱ ለመታገል የሚሸማቀቅባት ሀገር ሆናለች። በዚህም ምክንያት ቤተመንግስቱን የተቆጣጠሩ ኃይላት ተቃዋሚዋሚቻቸውን በዱላ፣ መካሪዎቻቸዉን በልምጭ፣ ሕዝባቸዉን በጦርነት፣ በረሐብ፣ በድሕነት የሚያገርፉባት ሐገር ሆናለች። ለዚህ መፍትሄ የሚሆነው አገር ወዳድ ኢትዮጵያውያን በተቃዋሚ ፓርቲ ፖለቲካ ውስጥ በአካል፣ በሃሳብ፣ በፋይናንስ.. ወዘተ በመሳተፍ የከሸፈውን የብልጽግና ፓርቲ የፖለቲካ፣ የማህበራዊ እና የኢኮኖሚ ፖሊሲ ሊታገሉ ይገባል። ፕላቶ እንዳለዉ፣ በአቅም ባነሱ ሰዎች ወደተሳሳተ አቅጣጫ ላለመመራት አማራጩ ‘የፖለቲካ ተሳፎ’ ነውና።

The above quote from Plato perfectly explains the current political situation in Ethiopia. Plato’s words essentially mean that if you remain indifferent to public affairs or politics, you risk becoming a victim to those with ill intentions. Good people, in general, do not seek to control others. On the other hand, corrupt individuals require control over others to avoid accountability for their wrongdoings.

Many people often say, with pride, “I am not interested in politics.” They might as well be saying, “I am not interested in my standard of living, my health, my job, my rights, my freedoms, my future, or any future.” If we intend to maintain any control over our country and lives as Ethiopians, we must take an interest in politics.

Traditionally, there is a saying, “ኮራንቲ ና ፓለቲካ በሩቁ,” which discourages involvement in politics and has created harmful beliefs in society, leading to untold negative consequences—fear, anxiety, sadness, hopelessness, pain, suffering, and injustices of all kinds.

Although the political landscape in Ethiopia is notoriously restrictive, posing significant challenges for opposition parties to operate freely and pursue peaceful struggle, it is high time for patriotic Ethiopians to become actively involved in opposition politics by contributing ideas, finances, and support. Such involvement is essential to challenge the failed political, social, and economic policies of the Prosperity Party.

Written by: Ameha Hailemariam from the North America Support Group.

The Process and Challenge of Peaceful Struggle in Ethiopia and Balderas’ Unwavering Stand on It

The Process and Challenge of Peaceful Struggle in Ethiopia and Balderas’ Unwavering Stand on It

Peaceful struggle is a method to achieve social, economic, or political objectives through non-violent and conflict-free means. It is characterized by public participation, adherence to law, principles of human security and dignity, and similar values. Throughout history, peaceful struggle has grown and expanded, from the ancient Chinese, Greek, and Roman eras to the modern era of information science. According to Mahatma Gandhi, a veteran of peaceful struggle, “Peaceful struggle is a great tool for change in the hands of mankind and can be used at any time.” Similarly, Martin Luther King Jr., another prominent figure in global peaceful struggle, said, “A peaceful fighting style is a powerful strategy that can heal not only physical conflict but also the inner spiritual conflict of human beings.”

In general, peaceful struggle has become widely accepted around the world for its fairness and effectiveness. Some experts in the field suggest that there are more than 100 ways to conduct peaceful struggle. If we focus on the primary methods of managing peaceful struggle, we can identify more than a dozen strategies, including civil disobedience, public and street protests, boycotts, hunger strikes, refusal to cooperate on inappropriate issues, interference in unjust processes, communication and persuasion, media campaigns, diplomatic efforts, societal mobilization and organization, peace-building and reconciliation, negotiations, election participation, lawsuits, signature campaigns, and more.

If we evaluate the peaceful struggle attempts during the 27-year rule of the EPRDF and the current Prime Minister Abiy Ahmed’s regime, it’s hard to say whether the effort has failed or started. Especially under the current administration, aside from weak election participation, uncoordinated and unresearched media campaigns, and denial of permits for peaceful protests, there hasn’t been a significant peaceful struggle.

However, Ethiopia’s political landscape remains highly restrictive, making it difficult for political parties to operate freely, particularly those committed to peaceful struggle. Political figures, their parties, journalists, and human rights activists face direct harassment and imprisonment by the ruling government. This repression has intensified over the past six years, despite the government’s initial promises to liberalize the political environment and grant greater freedoms to journalists. The government does not encourage robust political parties, active party members, or influential media organizations, which creates a breeding ground for conflict and war. The ongoing conflicts in Oromia and Amhara, as well as the bloody civil war in Tigray, are direct outcomes of these political practices. The mistrust between armed groups currently fighting the government stems from the lack of space for peaceful protest and the absence of strong political entities to compete with the government.

Despite these significant challenges, the Balderas Party has chosen to persist in peaceful struggle. Following the recognition of Balderas for True Democracy as a national political party, it is crucial for patriotic Ethiopians to support and help implement this peaceful strategy.

Written by Ameha Hailemariam from the North America Support Group.

Eskinder Nega and Balderas

Eskinder Nega and Balderas

(By: Nebyou Woubshet) For the last four years the Ethiopian people have lived through silent suffering. The frightening silence, encircling the Ethiopian sky,  some call it fear, some call it public wisdom, and others  call it national despair. It is in such unprecedented national crisis and despair that the most courageous Ethiopian patriotic soul came into picture. That picture is the unflinching, heroic, spiritually and intellectually rich and yet humble and above all resilient, multiple international award-winning journalist, human rights defender and until very recently a popular political party leader Eskinder Nega.  

Eskinder Nega, a man of true Ethiopian patriotic soul, has made countless sacrifices for being a voice of truth. He was harassed, beaten, and imprisoned by the old and the new EPRDF two-headed hydra – the TPLF and PP for continuing to be the voice of the voiceless.  Regardless of the pressures coming from different directions to make him stay away from the truth, Eskinder was firm and committed to his beliefs in Ethiopian unity and the truth. 

Eskinder lives not by lies, no public political figure alive in our time has proved to be as loyal and persistent enough to his idea of truth as Eskinder Nega. For over twenty-five years, Eskinder has been speaking the truth to the Ethiopian people, Eskinder has been inspiring young journalists to be vibrant, truthful, and fearless. For the last four years, Eskinder taught young members of Balderas to have the courage to peacefully fight for the true cause of Ethiopian unity, Ethiopian culture, Ethiopian history, and the Ethiopian flag. His spirit of resistance to tyrants and tribalists remains with the hearts and minds of the younger Balderas generation and the generation to come. 

Eskinder personality embraces enormous qualities. I know no one like him who has so many qualities. Eskew is a God fearing, deeply spiritual, bold, and forgiving person. In his daily life when he walks around the city, he is not a stranger to anyone, everyone from the toddlers to the young and old pedestrian knows him. Every passer by calls him by name  Eskinder/ እስክንድር/ “Eskew/እስኬው”  and greet him with a genuine,  emotional smile  of hope and despair. In response, the kind words and heartwarming smiling face of Eskinder radiates love and compassion, planting a seed of hope and trust in the hearts and minds of those who greeted him. This is a day-to-day life he has been living in the streets of Addis. Observing each moment when people recognize their hero and greet him with warm hearts makes one who accompanies him engulfed with unique emotion. This kind of feeling can only be felt if one has got the chance to spend a day with Eskinder. 

Late afternoon, March 5,2022  on the day where 42 Balderas young members were arrested for attending the Karamara victory day, I met Eskinder  and Isayas  Tsigu at the gate of the police station no 5 near “Mexico/ሜክሲኮ”. Briefly talked to our brave guys inside the prison, we drove to Lideta market to buy a kind of plastic carpet called “Jiba/ ጅባ”  which our brave young men and women need for the night to sleep on. Esayas told me Eskinder and him didn’t eat any food the whole day. I knew Eskew was so angry, we couldn’t talk about food. We arrived at the market, in no time. We found what we were looking for, while Eskew was comparing the prices and the size and quality of the “Jiba/ ጅባ”,  Isayas ordered a popular street fast food, a kind of potato burger called  “Ertib/“እርጥብ” from  a young pregnant women who was selling the hot potato burger nearby.  By the way Eskew does not eat much but likes this street food.  The women quickly stuffed the bread with hot boiled and fried potatoes adding some sauce. When Isayas asked her how much we should pay, instantly he was blocked even before he was sending his hand to fetch the money out of his pocket. At that moment the pregnant woman saw Eskew standing near her. So many hands from the young boys who were surrounding and waiting to take pictures with Eskew threw all types of birr notes to the pregnant women. The pregnant women ignored all the offers and refused to be paid. She said this order will be covered by me, it is my bill!. Watching Eskew with kind smile, she looked proud giving service to the man she respected and admired, she was saying “A voice for the poor/ለደሃ ተሟጋች ፤ እስኬያችን” to her friend standing next to her, Her friend giggled and nodded her head in agreement. It was after Eskew’s kind intervention that we were able to pay her.

Eating the potato burger, standing where we were, a middle-aged man walking fast down the edge of the street in our direction suddenly saw Eskinder and got confused. He stood where he was and started observing Eskinder for several seconds. Eskew did not see the man approaching, He was talking to the  boys who surrounded him to show their love and support to him, also eager to take pictures one after the other. The young middle-aged man who was dressed with a baggy trouser with strong physical posture, his hair and face covered with flour, he must be working in the nearby grinding house, slowly approached Eskinder and stood still half a meter before him, gazing at him upward without blinking his eyes. Emotionally overtaken; he could not say a word. But he wanted to greet Eskew. We started to watch him with suspicion. It was Eskew who broke the silence and  offered him his hand with smile, “how are you boss እንዴት ነኽ አለቃ! ሰላም ነው? “They shook hands and Eskew hugged him and thanked him for his greetings. An enormous smile and happiness in the man’s flour covered face emerged. He left us slowly dragging his legs without uttering a word. I never saw such a deeply emotional nonverbal communication. It was deeply touching!

In his political life, Eskinder is a politician who believes in dialogue and discussion. He does not know any arrogance. He respects people’s opinions. He articulates his ideas and arguments. He is an excellent listener as well. He has no problem admitting mistakes or buy-worthy ideas. He is gifted in generating breaking political ideas that proved to put pressure and shook the nerve of the tribalist PP regime.  He is the most genuine political leader who anyone can freely talk to. In Balderas, any member can walk into his office and get a warm reception and make his case. This was the practice he established in Balderas.  It was unfortunate for those who have a wrong perception of Eskinder not knowing him in person. They talk about him and try to characterize him a lot but do not know him well. The most ardent enemies of him, if they had got the chance to know him in person for a day, their mind would be changed. I saw Eskendir during lent, tirelessly working all day empty stomach to bring the unheard voice of the poor people to the public, who can hate such a selfless person like Eskinder. If once you get to  know Eskinder, leave alone to speak against him, you will have him in your heart for a lifetime. 

Founded in February 2020 by Eskinder Nega and thereafter actively and boldly  protesting and confronting the OPDO PP dominated city administration of Addis Ababa, Balderas was able to protect some of the historical places and statues in Addis Ababa from being demolished. It is mostly by Eskinder and his party colleague’s effort that the aggressive moves to change the Addis Ababa demography was slowed down.  If there was no Eskinder and fearless and vibrant Ethiopian nationalist young members of Balderas like Sintayehu Chekol, things would have been more different to Addis Ababians. It is right after his immediate disappearance that we now see things getting openly aggressive and worse. 

What makes Eskinder and his political party Balderas unique from all the political parties and elites of our time? Eskinder is not afraid of the oppressors while most of the elites of the opposition parties preferred to live with the lie perpetually aired by the PP.  Unlike him, they are afraid to confront the incompetent and dishonest tribalist PP regime, which is responsible for the current unprecedented suffering and misery of the Ethiopian people.   

In connection with Eskinder and Baldera’s contribution, the Ethiopian people never lacked the intelligence to identify where the truth is, and have a tradition of showing respect to their true national hero. This was openly demonstrated when the opportunity occurred at the 126th anniversary celebration of Adwa at Menelik II Square. Decorated with the true Ethiopian flag, Eskinder and Balderas’s leaders along with young Balderas patriot’s were welcomed by the huge crowd of Addis Ababa people with great love, cheered and admired him by waving the true Ethiopian flag, chanting together with great joy and anger “Here comes our mayor Eskinder Nega/, ይሄ ነው ከንቲባው! ይሄ ነው!” lifting Eskinder up to their shoulder to be seen by everyone circling Menelik Statue. What a great moment of typical Addis Ababaian  expression of Ethiopian nationalism and patriotism.

Under the political leadership of Eskinder Nega, Balderas for true democracy has registered many achievements in the short span of time since its establishment, The following achievements can be mentioned,

Balderas Party:  

  • Exposed the deceptive and aggressive strategy and moves of the OPDO to change the Addis Ababa demography.
  • Created public awareness and opposed the deliberate bulldozering of the historical places and heritages of Addis Ababa by the OPDO lead Addis Ababa city administration.
  • Served as a voice to the voiceless and displaced people in Addis Ababa
  • Predicted a genocide threat in Ethiopia and appealed to the international community and to the UN three years ago when clear signs of genocide emerged.
  • Served as a voice to the genocidal atrocities committed against the Amhara in Wollega and other Ethiopians from different communities killed in Oromia region.
  • Produced a pre-election and post-election study that exposed the sham election of June 2021. 
  • Protested and debated against the undermining and deliberate distortion of national history, national values, and demonizing national heroes of Ethiopia by the PP regime and other tribal political parties.
  • Took the leading role in defending the true Ethiopian flag.

There is no doubt that we greatly missed Eskinder in Balderas, but as one Pakistan political analyst known by the name Sajid, who followed the daily Ethiopian politics put it, “Losing Eskinder Nega in the current political space is a great loss for Ethiopian Politics”.  At Balderas Eskinder worked relentlessly like a hundred people. More than anything else, we missed his face, that generates endless energy and hope that makes us courageous and strong. But we have inherited his spirit of strength and commitment, we will double down our effort and commitment to fulfill the cause he stood for,  which is above all Ethiopian unity. 

Ameha Dagnew, a man of commitment, a son of an Ethiopian patriot who fought the Italians during the years of the fascist invasion of Ethiopia is appointed by Eskinder to take over the helm as the leader of Balderas Party. His experience and great intellect and composure could, if properly tapped, help the party.  We the members of Balderas stand by him to take Balderas to the next level, where it can mobilize the people to intensify the peaceful struggle and stop the incompetent PP regime and other tribalist forces from dismembering our beautiful Ethiopia.  These PP cadres only know how to stand for their illegal enrichment. Byond their ill motivated ethnic political background that is inimical to the unity of the people of Ethiopia and to the country’s integrity they are using the backward ideology of Ethnic politics to hide the rampant economic corruption they are immersed in. Corruption is dragging down our country from all kinds of development. It is actually eating the hope of the future generation.

It is for this reason that Balderas, is calling to the silent intellectuals who have  kept silent so far when they should contribute their part to save their country from the brutal backward ideology of ethnic politics that is devouring everything Ethiopian. It is high time for the Ethiopian nationalist intellectual to fulfill its moral duty by joining the peaceful struggle that few intellectuals have currently stood for in Balderas. At this critical moment, where Ethiopia’s mere existence as we knew her is in jeopardy, the people need intellectual leadership which is missing now. You in particular the Addis Ababa intellectuals, if you don’t show up now, it means you don’t exist.  Please show yourself to the people, the people are desperately in  need of  your active role. The diaspora is doing everything it could. We at Balderas are very grateful for the support we have been given by the diaspora.

 Media is key to raising political consciousness, which is crucial to success in politics.  Balderas is fortunate in this regard to get the most airtime coverage by the most popular private and free Ethiopian media outlets, Merja  TV is one of the top media that hosts our great supporters Ethio 360, Zemede ዘመዴ ነጭ ነጯን, Ras Media and the like. Balderas is also thankful to all the social media owners and youtubers for their fantastic contribution and timely dissemination of Balderas political messages.  Balderas proudly hopes that  the support of the free private media will continue to be intensified as the struggle for Ethiopian unity is continuous. 

Laureate Tsegaye Gebremedhin once asked an audience of fully packed Ethiopian political elites, Do you believe in miracles? Do you? The audience was hesitant; I do believe Tegaye answered his own question. No matter how gloomy it looks, it is my belief that the ideas of truth Eskinder fought and sacrificed his whole energy for thirty years will shine in the Ethiopian sky sooner or later. Eskinder was different in so many ways, he is a man of his own class no one can stand next to him.

Our hero, wherever you are, Let God be with you!

Let God bless our beloved Ethiopia!

 

የሰሜኑ ጦርነትና የመላ ኢትዮጵያዊያን ኃላፊነት!

እስክንድር ነጋ! የህሊና እስረኛ፣
ቂልንጦ አዲስ አበባ !!

1.1 —ረሃብ ወደ መሥራቱ መሸጋገር

በሰሜኑ የሀገራችን ክፍል ያለው ጦርነት ያለ ምክንያት የዓለም አቀፉን ማህበረሰብ ትኩረት አልሳበም፡፡ ሶስትና አራት ከባድ ከበድ ከበድ ያሉ ምክንያቶች አሉ ።ግን አንዳቸውም ከአንዣበበው ረሃብ በላይ አይደሉም፡፡ ልብ እንበል፡፡ ያንዣበበው አደጋ ድርቅ አይደለም፡፡ ዘንድሮ የዝናብ ችግር የለም፡፡ ድርቅ የሌለበት ረሃብ ነው ያንዣበበው፡፡ እንዲህ ዓይነቱ ረሃብ፣ “ሰው ሰራሽ ረሃብ” ይባላል፡፡ ድሮ የምናውቀው ረሃብ፣ ተፈጥሮ (ማለትም፣ ድርቅ) የሚያመጣብንን ነበር፡ አሁን እኛ ራሳችን ረሃብ ወደ መሥራቱ ተሸጋግረናል፡፡

ያለንበትን አውድ እናስቀምጠው፡፡ የአው ዱ እውነታ፣ ፈረንጆቹ “Subjective truth – ሃሳባዊ እውነት” የሚሉት ዓይነት አይደለም፡፡ መሬት ላይ የተደረገ ውጊያ ውጤት ነው፡፡ በዚያ ውጊያ፣ ሕወሓት የሰሜን እዝን አስቀድሞ በማጥቃት ጦርነት ጭሯል፡፡ የፌድራል መንግሥቱ የተከፈተበትን ጦርነት ከመከላከል ውጭ አመራጭ አልነበረውም፡፡

ሻዕቢያ ጣልቃ ባይገባ ኖሮ፣ በዐቢይ አህመድ የሚመራው የኢትዮጵያ መንግሥት ይወድቅ ነበር፡፡ ምንም እንኳን ሁሉም ሀገራት የውጭ ጦርን
ወደየግዛታቸው የማስገባት ሉዓላዊ መብት እንዳላቸው ባያከራክርም፣ የውጭ ጦር ወደ ኢትዮጵያ እንዲገባ የመፍቀድ ሥልጣን ያለው ሥራ አስፈፃሚው ነው? ወይስ ህግ አውጪው? ለሚለው ጥያቄ ያለው መልስ ግልፅ አይደለም፡፡ ወደፊት ማከራከሩ አይቀርም፡፡

1.2—የአሸናፊዎች ፍትህ

ጦርነቱ ከተቀጣጠለበት ጊዜ አንስቶ ከሰሜኑ የሀገራችን ክፍሎች- ትግራይ፣ዐማራና አፋር – የወጡ ዜናዎች የጅምላ ግድያዎችና አስገድዶ መድፈሮች፣ መጠነ ሰፊ የንብረት ውድመቶች መድረሳቸውና እየደረሱ መሆናቸውን ይፋ አድርገዋል። እነዚህ ዜናዎች በስመ- ጥር የሰብዓዊ መብት ተቋማት በከፊል ተረጋግጠዋል፡፡ ሙሉ ስዕሉ ጦርነቱ ካለቀ በኋላ የሚወጣ ይሆናል፡፡

ለሰብዓዊ መብት ድርጅቶች ግኝቶች የተሰጠው ምላሽ ጉራማይሌ ሆኗል፡፡ በዓለም አቀፉ ማህበረሰብ በኩል፣ አብዛኞቹ ሀገራት ዝምታን ቢመርጡም፣ ምዕራባዊያንን በከፊል በድንጋጤ፣ በከፊል “በቀጣይነት ምን ሊመጣ ይችላል?” በሚል ስጋት ተቀብለውታል፡፡ በአሜሪካ በኩል (ሌሎችን ምዕራብያዊያንን ሳይጨምር)፣ በአባይ ጉዳይ የኢትዮጵያን እጅ ለመጠምዘዝ እንደ አንድ ተጨማሪ ግብዓት ልትጠቀምበት አትፈልግም ማለት አይቻልም፡፡

የትራምፕ አስተዳደር በአባይ ጉዳይ ገለልተኛ አልነበረም፡፡ በተለይ በመጨረሻዎቹ የሥልጣኑ ወራት፣ ግብፅ ወታደራዊ እርምጃ እንድትወስድ እስከማደፋፈር ደርሷል፡፡ የባይደን አስተዳደር የትራምፕን ያህል ፅንፍ ይሄዳል ተብሎ ባይገመትም፣ በጂኦ ፖለቲካው ሂሳብ ከኢትዮጵያ ይልቅ ለግብፅ የላቀ ዋጋ እንደሚሰጣት ይታወቃል፡፡

በኢትዮጵያ መንግሥትም የተሰጠው ምላሽ የተደበላለቀ ነው፡፡ በአብዛኛው፣ ይጠቅሙኛል ያላቸውን እያጎላ፣ ይጎዱኛል ያላቸውን ደግሞ፣ “የምዕራብያዊያን ሴራ ነው” በማለት አጣጥሏቸዋል፡፡ በሌላ በኩልም፣ የሰብዓዊ መብት ጥሰቶች መፈፀማቸውን በማመን፣ ወታደሮችን አስሮ ክስ እንደመሰረተባቸፈው ገልጿል፡፡ በተጨማሪ፣ የተባበሩት መንግሥታት የምርመራ ቡድን ወደ ሀገር ውስጥ ገብቶ እንዲያጣራ አድርጓል፡፡ ከምር ይሁንም አይሁንም፣ ተጠያቂነት መኖር እንዳለበት ተቀብሏል፡፡

በአንፃሩ ሕወሓት፣ ተዋጊዎቹ ፈፀሟቸው የሚባሉትን የመብት ጥሰቶች ካለመቀበሉም ባሻገር፣ ለይስሙላ እንኳን ጉዳዩን ለማጣራት ምንም ዓይነት እንቅስቃሴ አላደረገም፡፡ ሆኖም፣ ገለልተኛ አካላት ቢያጣሩ ተቃውሞ እንደማይኖረው ተናግሯል፡፡ ወደደም ጠላም፣ በዚህ ጉዳይ በእነ ዐቢይ ተበልጧል፡፡

ግን፣ በሕወሓትም በኩል ሆነ በቀሪዎቹ ተተላሚዎች ዘንድ፣የተሟላ ተጠያቂነት ለማስፈን ልባዊ የሆነ ፍላጎት የለም፡፡ አሁን እንዳለው አካሄድ ከሆነ፣ በመጨረሻ “የአሸናፊ ፍትህ- victor’s justice” የሚሉት ነው እውን የሚሆነው፡፡ ይህ ማለት፣ ተሸናፊው ተጠያቂ ይሆናል፡፡ የአሸናፊው ግፎች ግን ተሸፋፍነው እንዲታለፍ ይደረጋል፡፡ ይህ እንዳይሆን፣ለፍትህ የቆሙ ኢትዮጵያዊያን ሁሉ ብርቱ ትግል ይጠብቃቸዋል፡፡

1.3 —-የእጅ አዙር ጦርነት (Proxy war) አደጋ

በዚህ አውድ፣ ቻይናና ሩሲያ ከኢትዮጵያ መንግሥት ጋር፣ አብዛኞቹ ምዕራብያዊያን ደግሞ ከሕወሓት ጋር ተሰልፈዋል፡፡ ቻይናና ሩሲያ ጦርነቱ በድርድር እንዲያልቅ ቢፈልጉም፣ እነሱንም ከሰብዓዊ መብት ጋር በተያያዘ ከምትጨቃጨቃቸው አሜሪካ ጎን ተሰልፈው መገኘት አልፈለጉም፡፡ እነ ዐቢይ ምንም አሉ ምንም፣ ምዕራብያዊያን ሕወሓት ወደ ሥልጣን እንዲመለስ ፍላጎት የላቸውም፡፡ ቀደም ብለን ያነሳናቸው ነጥቦች እንደተጠበቁ ሆነው፣ ዋናው ጉዳያቸው ኢትዮጵያም እንደ ሶሪያ የታራዘመ አውዳሚ ጦርነት ውስጥ ልትገባ ትችላለች የሚለው ስጋታቸው ነው፡፡ እነ ዐቢይም ሆነ ሕወሓት፣ጦርነቱን የማሸነፍ ብቃትና አቅም አላቸው ብለው አያምኑም፡፡ ትክክል ይሁኑ አይሁኑ፣ በሂደት ይታያል፡፡

ኃይማኖትን፣ ታሪክን፣ ባህልን፣ ቋንቋን እንደ መለኪያ የምንወስዳቸው ከሆነ፣ ኢትዮጵያ ከጥቁር አፍሪካ ይልቅ ወደ መካከለኛው ምሥራቅ ታጋድላለች፡፡ በ19ኛው ክፍለ ዘመን አውሮፓዊያን እስከሚተኳቸው ድረስ፣ አረቦችና ኦቶማኖች( ቱርኮች) በአፍሪቃ ቀንድ ያሉትን የባህር በሮች (ወደቦች) በሙሉ ለአንድ ሺህ ዓመታት በእጃቸው አስገብተው፣ አካባቢውን በበላይነት ተቆጣጥረው ኖረዋል፡፡

በመካከለኛው ምሥራቅ ሀገራት ድጋፍ ኤርትራ ከኢትዮጵያ መገንጠል መቻሏ፣ በ20ኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ ከአፍሪቃ ቀንድ መልቀቅ በጀመሩበት አውሮፓዊያን እግር፣ የአረብ ሀገራት እየተተኩ መሆናቸው አመላክቷል፡፡ በአሁኑ ግዜ፣ ቱርክ፣ ሳውዲ አረቢያና የተባበሩት ኤመሪትስ በአፍሪቃ ቀንድ ያሏቸው የጦር ቤዞች ስድስት ደርሰዋል፡፡ የሰሜኑ ጦርነት በፍጥነት ካልተቋጨ፣እነዚህ ኃይሎች በተዘዋዋሪም ቢሆን ጣልቃ መግባታቸው አይቀርም፡፡ ይህ ከሆነ፣ ጦርነቱ በቀላሉ የሚቋጭ አይሆንም፡፡ አደጋው ከፍ ያለ ነው፡፡

እውነት ለመናገር፣ ከእኛ ይልቅ ምዕራብያዊያ አደጋውን በተሻለ ደረጃ ተረድተውታል፡፡ በየመን፣ በሶሪያና በሊቢያ የሆነው ይታወቃል፡፡ በየመን አላልቅ ባለው ጦርነት፣ በአንድ በኩል ሳውዲና ኤመሬትስ፣ በሌላ በኩል ኢራን ተሰልፈው ቅልጥ ያለ የእጅ አዙር ጦርነት (Proxy war) ላይ ይገኛሉ፡፡ የሊቢያው ጦርነት፣ ቱርክና ግብፅ በተዘዋዋሪ የሚፋለሙበት መድረክ ከሆነ ሰነባብቷል፡፡ ይባስ ብሎ፣ ምዕራብያዊያና ሩሲያም ተደርበውበታል፡፡ በሶሪው ጦርነት እጃቸውን ያስገቡ ብዙ በመሆናቸው፣ ሶሪያዊያን ሀገራቸውን በቀላሉ አያስመልሱም፡፡

በእኔ ዕይታ፣ ምዕራብያዊያኑ፣ “የሰሜኑ ጦርነት ወታደራዊ መፍትሄ የለውም” የሚሉት ከፖለቲካዊ ይልቅ ወታደራዊ ግምገማ አድርገው የደረሱበት ድምዳሜ ነው፡፡ ግምገማቸው ትክክል ነው፡፡ ያልተረዱት ስሜታችንን፣ ሥነ ልቦናችንን፣ ባህላችንን ነው፡፡ ፖለቲካችንንም አልተረዱትም፡፡ በእኛ በኢትዮጵያዊያን በኩል – በፌድራልም ሆነ በሕወሓት – ወታደራዊ መፍትሄ እንደሌለ በተግባር መሬት ላይ እስካልተረጋገጠ ድረስ፣ ስሜታችን፣ ሥነ ልቦናችን፣ ባህላችንና ፖለቲካችን እውነታውን ቀድም ብለን እንድናምን አይፈቅዱልንም፡፡ ተዋግተን ሳንደክም አንገላገልም።

1.3 — ያልተሰወረ እውነታ

መሬት ላይ ያለውን እውነታ እንቃኘው፡፡ ሕወሓት ጦርነቱን በወታደራዊ ኃይል የማሸነፍ አቅም የለውም፡፡ ወደ አዲስ አበባ ቢገፋ፣ ሻዕቢያ ከበስተጀርባ ውጊያ ይከፍትበታል፡፡ ወደ አሥመራ ቢገፋ፣ መከላከያ ከበሰተጀርባ ውጊያ ይከፍትበታል፡፡ መከላከያና ሻዕቢያ ተጣምረው ጥቃት ከሰነዘሩበት ደግሞ፣ ወይ ይደመሰሳል፣ ወይ ከተሞችን ለቆ ወደ በረሃ ለመሸሽ ይገደዳል፡፡ጥቃቱን በመሥመራዊ ውጊያ የመመከት ዕድሉ የጠበበ ነው። በደቡብ ጎንደር የደረሰበት ሽንፈት፣ የማጥቃት አቅሙ (offensive capability) ጦርነቱን ለማሽነፍ በቂ እንዳልሆነ አሳይቷል፡፡ የጥይት፣ የከባድ መሣሪያ፣ የነዳጅና የመድኃኒት እጥረት አለበት፡፡ ከሱዳን ጋር የሚያገናኘው ኮሪደር እስካልተከፈተ ድረስ፣ ከማጥቃት ይልቅ የመከላከል አቅም ነው የሚኖረው፡፡

እነ ዐቢይ ላስተላለፉት የተናጠል የተኩስ ማቆም ውሳኔ አዎንታዊ ምላሽ ባልሰጠበት ሁኔታ መጠነ – ሰፊ ረሃብ ከተከሰተ ደግሞ፣ ከትግራይ ህዝብ ጋር የመቃቃር እድሉ እየሰፋ ይሄዳል፡፡ በቀኝም በግራም አጣብቂኝ ውስጥ ነው ያለው፡፡ ሁለቱም ወገኖች የሚያከብሩት የተኩስ ማቆም ስምምነት ቢኖር፣ ከእነ ዐቢይ ይልቅ ሕወሓት ይበልጥ ይጠቀማል፡፡

በእነ ዐቢይ በኩል፣ ትግራይን በሁለት መንገድ ዳግም መያዝ ይችላሉ፡፡ ከውጊያ አኳያ ብቻ የሚታይ ከሆነ፣ መከላከያና ሻዕቢያ ተቀናጅተው ትግራይን መያዝ ይችላሉ፡፡ ግን ከሻዕቢያ አኳያ፣ ጦርነቱ የሚያስከፍለው የሰውና የቁስ ዋጋ ስለሚኖር፣ በአንድ በኩል፣ የኤርትራ ህዝብ ጦርቱን ይደግፈዋል ወይ? የሚለው ጥያቄ ከምር መታየት አለበት፡፡ ወደ ትግራይ ገባ ብሎ መውጣት አይቻልም፡፡ መሬትን ቆንጥጦ መያዝና መቆየት ይጠይቃል፡፡ በሌላ በኩል፣ የኤርትራ የተዳከመ ኢኮኖሚ ለጦርነቱ የሚያስፈልገውን ወጪ ለመሸፈን ስለሚቸገር፣ የጉዳዩ ዋና ባለቤት ከሆነችው ኢትዮጵያ ጋር ወጪን ለመጋራት ስምምነት ላይ መድረስ ያስፈልጋል፡፡

ስለዚህም፣ በቀላሉ የማይፈቱ ጥያቄዎች ባሉበት አውድ ከሻዕቢያ ጋር ተቀናጅቶ ትግራይን ከመያዝ ይልቅ፣ በመከላከያ ብቻ የሚፈፀም ተግባር ቢሆን ለእነ ዐቢይ ተመራጩ መንገድ ይሆናል፡፡ የሁለትና ሶስት ወራት ሥልጠና ብቻ በተሰጠው ጦር ይህን ማድረግ እንደሚቻል በኢትዮ–ሱማሊያ ጦርነት ታይቷል፡፡ ግን ይህን ታሪክ መድገም ቢቻል እንኳን፣ ሕወሓትን ከእያንዳንዱ ዋሻ ማጽዳት አይቻልም፡፡ ይህን ማድረግ እስካልተቻለ ድረስ ደግሞ፣ ከህዝብ ካለው ድጋፍ አንፃር፣ ቀስ እያለ ማደጉ አይቀርም፡፡ ብቃት ያላቸው የጦር አዛዦች፣ ታማኝና ዲሲፕሊንድ የሆኑ ተዋጊዎች አሉት፡፡ በረዥም የግዜ ሂደት፣ ከእነ ግብፅ ጋር መቀናጀቱም አይቀርም፡፡ ይህ እውነታ ከእነ ዐቢይ የተሰወረ አይደለም፡፡

1.4—የኃያላኑ ትብብር

እውነት ለመናገር፣ እነ ዐቢይ የተናጠል የተኩስ ማቆም ውሳኔ በማስተላለፍ ለድርድር ዝግጁ መሆናቸውን ቀደም ብለው በተግባር አሳይተዋል፡፡ የትግራይ ህዝብ በረሃብ አለንጋ እየተገረፈ መሆኑን የሚናገረው ሕወሓት፣ ለህዝቡ ሲል ተመሳሳይ እርምጃ አለመውሰዱ፣በታሪኩ ከፈፀማቸው መሰረታዊ ስህተቶች መካከል አንዱ ነው፡፡ በሕወሓት ወታደራዊና ፖለቲካዊ አቅም መካከል ክፍተት እንዳለ አመላክቷል፡፡

የጦርነቱ መልክ በትንሽ ሳምንታት ውስጥ ይለያል፡፡ እነ ዐቢይ ለረዥም ጊዜ የተጠበቀውን የማጥቃት ዘመቻቸውን በቅርቡ ይጀምራሉ፡፡ ያኔ፣ ወይ ህወሓት ተንዶ ወደ ዋሻዎቹ ይመለሳል፣ ወይ በተዓምር መክቶ ይዞታዎቹን እንደያዘ ይቆማል፡፡ ጦርነቱ በዚህም ሄደ በዚያ፣ ከማጥቃት ዘመቻው በኋላ ቢያንስ አንዱ ወገን ለድርድር ዝግጁ ይሆናል፡፡ ሁለቱንም ወገኖች የድርድር ጠረጴዛ ላይ ለማስቀመጥ ግን፣ መሬት ላይ ካለው እውነታ ይልቅ፣ የዓለም አቀፍ ማህበረሰብ ጫና ይበልጥ ውጤታማ የመሆን ዕድል አለው፡፡

በዛላይ በዓለም አቀፍ ማህበረሰብ በኩል የሚኖረው ግፊት፣ አሜሪካ፣ቻይና፣ሩሲያና የአውሮፓ ህብረት ካልተባበሩ ሙሉ ለሙሉ ውጤታማ አይሆንም፡፡ በእነዚህ ኃይሎች መካከል ከባድ ፉክክር ያለ ቢሆንም፣ ፈፅመው ሊተባበሩ የሚችሉ አይደሉም የሚባሉ አይደሉም፡፡ አሁን እንዲተባበሩ የሚያስችላቸው ጉዳይ አለ። ረሃብ በሞት ከሚቀጥፋቸው ሰዎች መካከል፤ ከአራቱ ሶስቱ ከአምስት ዓመታት በታች የሆኑ ህፃናት ናቸው፡፡ አራቱ ኃይሎች (አሜሪካ፣ ቻይና፣ ሩሲያ፣ የአውሮፓ ህብረት) የእነዚህን ህፃናት ህይወት ለመታደግ መተባበር ካልቻሉ፣ በምን ጉዳይ ሊተባበሩ እንደሚችሉ ማሰብ ይከብዳል፡፡

አራቱ ኃይሎች ጦርነቱን ለማስቆም መተባበር እንደማይችሉ ተቀብለው፣ ቢያንስ ቢያንስ ግን፣ ጦርነቱ ኖረም አልኖረም፣ ለተራቡት እህል ለማድረስ እንዲተባበሩ ሁሉም ኢትዮጵያዊ ሊማፀናቸው ይገባል፡፡ የተራቡ ወገኖቻችን ከፖለቲካ ይበልጣሉ፡፡ ይህን ታሳቢ ያላደረገው የአሁኑ ሀገራዊ አካሄዳችን፣ በምድርም በሰማይም የሚያስጠይቀን ነው፡፡ የተራቡ ወገኖቻችን ከፖለቲካችን ይበልጣሉ።ይህን ታሳቢ ያላደረገ የአሁኑ ሀገራዊአካሄዳችን፣ በምድርም፣ በሰማይም የሚያስጠይቀን ነው።

ማን ያልቅስለት? (ስንታየሁ ቸኮል፤ የኅሊና እስረኛ ከቂሊንጦ)

,

ወገኖቼ ለሚሞተው የዐማራ ህዝብ
ማን ይጩኽለት? ማን ያልቅስለት?
ማን በክብር ይቅበረው? መጠየቅ ያስፈልጋል።
ህገ-መንግስቱን እናስጠብቃለን ባዮችና ምለው የተገዘቱ መሪዎቹ
በአዲስ ምዕራፍ ፤ የወይን ጠጅ ስካር፥ ሁሉም ህዝቡንም ራሱንም ላይመለስ ክዷል፥ አንዱ በዘውድ ክብር ሌላው በንዋይ እቡይነት ድሆቹ ተረስተዋል።

ድርጅቶቹና መሪዎቹ የት ገቡ?

ስለእኛ ፍትህ እጦት ‘ይፈቱ’ ጥያቄ በማህበራዊ ሚዲያ ያላሰለሰ ጥረት እየተደረገ መሆኑን በሰማንበት ቅፅበት ከደም መሬቱ ወለጋ በዐማራ ህዝብ ላይ በተደጋጋሚ በኦህዴድ/ብልፅግና የሰለጠነ ኦነግ ሸኔ በተባለ ፥ አራጅ ቡድን ግፉዓን የዐማራ ተወላጆች በማንነታቸው ብቻና ብቻ እየወደቁ እንዳለ መስማት ለጆሮ እንኳን ይከብዳል። ግን ለምን?

“ክፉ ሰርቶ መከራ ከመቀበል ይልቅ
መልካም አድርጎ መከራ መቀበል ይሻላል” ይላል ቅዱስ ጴጥሮስ በትምህርቱ።

ጀግና ግፍ መስራት ሳይሆን ግፈኞችን መታገል ነው ሚናው። በዚች ሁለት ቀን ከወደ ምሥራቅ ወለጋ ዞን ኪረሙ ወረዳ ሀሮ አዲስ ዓለም ቀበሌ በዐማራ ላይ የተፈፀመው ዘግናኝ ጭፍጨፋ ተጠያቂው ማነው? በማለት እንጠይቃለን። ዐቢይ አህመድ በአዲስ ምዕራፍ ጭፍጨፋውን አጠናክሮ ለመቀጠሉ የሚጠራጠር እንዴት ይኖራል? ይሄን እንድንለማመደው የሰጠን የሁልጊዜ ሞትና መፈናቀል ከሞታችን በላይ፤ ንጉሠ ነገሥቱ እንዳይቀየሙ በሚሉ መስፍኖች ዝምታችን ፈራሁት፥ እነዚህን ሳስብ መንፈሴ በሀዘን ስብራት ከዳኝ። እነዛ በዛ ሀሩር ጫካ የወደቁ ህፃናት፣ እነዛ የጣር ድምፆች የድረሱልን ጥሪ ያሰሙ አረጋዉያን ፣ እነዛ በየጫካው መቀነታቸውን አስረው የሚጮሁ እናቶችን ሳስባቸዉ መሪ እንደሌለው መንጋ እንደገደል ማሚቶ ድምፃቸዉ ለራሳቸው ሲያስተጋባ ማሰቡ እጅግ ያሳዝናል። ኧረ ኡፍፍፍ!

ኦህዴድ/ብልፅግና የተባለ መርዝኛ ድርጅት በመንፈስ አባቱ ኦነግ ሸኔ_ ዐማራን የማጥፋት ተልዕኮ ከእናት ድርጅቱ ውርስ በወሰደው ክፉ ሴራ ዛሬም ዋጋ እያስከፈለን ይገኛል። ይህን በአይናችን እየተመለከትን የዐማራ ሊሂቃን ዝምታው ያስተዛዝባል። አውቆ በማልመጥ እና በጥቅም በመታወር የሹመት ድንዛዜ ከሊቅ እስከ ደቂቅ ፍዘት ውስጥ ገብቷል። በወለጋ ጫካ እንደ ጎርፍ የሚፈሰው እነዚህ ዐማሮች ሞታቸው አንገብግቦት ሬሳቸው በጅብ ሲበላ የቆመ ድርጅት የለም። ይመለከተኛል የሚል የክልሉ መንግስት ስለሟቾቹ ዜና መስማት አይፈልግም። በኦህዴድ/ ሸኔ መንግስታዊ ድጋፍ በሰራዊትና በሎጀስቲክ የታገዘ ግድያ ሲፈፀም ያለንበት የመከራ ዘመን እንዴት አይነት የፈተና ጊዜ እንደሆነ ማየት ይቻላል።
እኔ እንደ አንድ ወገን ሁሉም ሰዉ መንግስት አልባ ስለሆኑ እነዚህ ንፁሓን ዐማሮች መጮህ ይገባዋል። የሚሞተው የሰዉ ልጅ ነው እየወደቀዉ ያለው አንገቱ ላይ ባለ ማሕተብ ነው። የሚሞተው አምላኩን በመፍራቱ ነው። የሚሞተው ፍርሃ እግዜር ስላለው በደልን ስለሚጠየፍ ነው።


ይህን እስከመቼ እንታገስ?

በድሆች ሞትና መፈናቀል አዝኜ ራሴን ለማፅናናት ይችን በቅዱስ መፅሐፍ አገኘሁ፦ “ወዳጆች ሆይ እናንተ የተወደዳችሁ ብርቱዎች መከራ በመቀበላችሁ የክርስቶስ መከራ ተካፋይ በመሆናችሁ ደስ ይበላችሁ” ተብሎ እንደተፃፈው በመከራችሁ መሪር ሐዘን ተሰምቶኝ ጩኸታችሁን አምላክ ይመለከት፤ ፍርድም ይሰጥ ዘንድ በፈጣሪ ዘንድ ከልብ እማፀናለሁ። በቃ ይለን ዘንድ ትጉና ለምኑ እንደተባለው ማለቴ ነው።

እስር ቤት፤ ደርሶ መልስ

እስር ቤት፤ ደርሶ መልስ

,

 

(ጌጥዬ ያለው)
የገዥው ፓርቲ የጎበዝ አለቃ (በፖለቲካ ፓርቲዎች፣ የምርጫና የምርጫ ስነ ስርዓት አዋጅ መሰረት በጉባኤ ያልተመረጠ) አብይ አሕመድ እንዳልተቀባ ንጉስ ድንገት ሥልጣን ላይ ጉች ካለ በኋላ ሆይ ሆይታው ብዙ ነበር። ሆኖም የጫጉላ ሽርሽሩ ከአንድ የጎጃም መኳንንት ሰርግና ምላሽ የበለጠ ጊዜ አልወሰደም። ከዓመት ባነሰ ጊዜ እውነቱ ተገለጠ። እውነተኛ ማንነቱን ከሕዝብ ለመደበቅ የስለላና የደህንነት ሙያው እምብዛም አልጠቀመውም ማለት ይቻላል።

የማይሰለቸው ፅኑ የነፃነት ታጋይ #እስክንድር ነጋ ብቅ አለና አስለፈለፈው። ‘ሙሴ’ ያሉት ሰው ሰዎችን በጅምላ ገድሎ፤ በነሲብ የሚቀብር ጨፍጫፊ ሆነ።

የጎበዝ አለቃው ከኤርትራ ጋር የነበረውን ቁርሾ ከልቶ አንድነት ሲፈጥር፤ ከኢሳያስ አፈወርቂ ጋር ሽርክ ሲሆን ዓለም በአድናቆት ዘግቦታል። ወቅቱ የቀድሞው የአሜሪካ ፕሬዚደንት ዶናልድ ትራምፕ ሜክሲኳውያን ወደ አሜሪካ እንዳይገቡ የግንብ አጥር ለማሳጠር ያወጀበት ነበርና “አሜሪካ ላይ የጥል ግንብ ሲገነባ ምስራቅ አፍሪካ ላይ የፍቅር ድልድይ ተሠራ” እያሉ በተለይ ምዕራባውያን መገናኛ ብዙሃን በንፅፅር ዘግበውታል።

በተመሳሳይ #የአብይ አሕመድ የጫጉላ ሰሞን ሳይደበዝዝ የዓለም የፕሬስ ቀን በአዲስ አበባ ተከብሯል። በዕለቱ ተዘግተው የነበሩ ገፀ ድሮች ተከፍተዋል፣ ሕትመታቸው ተቋርጠው የነበሩ ጋዜጦችና መፅሔቶች ዳግም ወደ ሥራ እንዲመለሱ በር ተከፍቷል፣ ስደተኛ የነበሩ ጋዜጠኞችና መገናኛ ብዙሃን ተመልሰዋል ወዘተ በሚል በዓለም አቀፉ የጋዜጠኞች መብት ተሟጋች ኮሚቴ (CPJ) ጭምር ተመስግነዋል። በርግጥ በዓሉ የተከበረው በመንግሥት እና በሕዝብ ግንኙነት ሠራተኞቹ እንጂ በጋዜጠኞች ነበር ለማለት ያስቸግራል።

የሆነው ሆኖ የአዲስ አበቤው እስክንድር ነጋ እንቅስቃሴ የአብይ አሕመድን ጸረ አንድነት፣ ጸረ ዴሞክራሲ፣ ጸረ ታሪክ፣ ጸረ ቅርስ ከሁሉም በላይ ጸረ አማራ ዛር አውርዶ አስለፍልፎታል። ግልፅ ጦርነት ከማወጅም ባለፈ “ታስሮ ጀግና መሆን የሚፈልግ ጋዜጠኛ ነው ያለው” ተባለ። ይህ አደገኛ ንግግር ነው፤ ጥቂት የማይባሉ ጋዜጠኞችን እንዳይፅፉና እንዳይናገሩ አሸማቋል። ቅቤ አንጓች ጋዜጠኞችም እንደ ውዳሴ ማርያም በነጋ በጠባ ደጋግመውታል። በአንዳንድ የግል መገናኛ ብዙሃን፤ አርታኢዎች ዘጋቢዎችን አንገት የሚያስደፉበት መከራከሪያ ብሎም የየማለዳ ስብሰባዎች (Morning briefing) መክፈቻ መሆኑንም ሰምቻለሁ። ንግግሩ የቤተ መንግሥቱን አጥር ተራምዶ ፎቶ ግራፍ መነሳትን እንደ ታላቅ የጋዜጠኝነት ጀብዱ ከሚቆጥሩና ጆሴፍ ፑልቲዘርን የሆኑ ከሚመስላቸው የጋዜጠኝነት ደናግላን አንደበት ላይም አይጠፋም።

ጠቅላይ ሚንስትር ተብየው አምባገነናዊ ዘረኛ ሥልጣኑን የሚያስጠብቅባቸው ሦስት መሰረታዊ ሃይሎች አሉ። 1ኛው ወታደራዊ ሃይሉ ነው። 2ኛው የስለላ መዋቅሩ ሲሆን ሌላኛው ደግሞ “የማሕበራዊ ሚዲያ ሰራዊት” የሚሉት ቅልብተኛ ፌስቡክ ጎርጓሪ ነው። 3ኛው የሥልጣን ማስጠበቂያ ሃይል አዲስ አሰላለፍ ሊመስል ይችላል። ነገር ግን ቅርፁና አቀራረቡ ይለያይ እንጂ ነባር ነው። በትነግ ጊዜ ‘ዲጅታል ወያኔ’ በሚል መጠሪያ በቅርፅም ሆነ በአደረጃጀት ሳይለይ ይኸው ራሱ ነበር፤ አለም። በነገሥታቱ ጊዜም ቴክኖሎጂው ስላልነበር እንጂ ድርጊቱ ሥራ ላይ ውሏል። ሕዝባዊ ቅቡልነት የጎደላቸው መሪዎች ሲነግሱ ሀሰተኛ አፈ ታሪኮችን ያስነግሩ ነበር። ለእረኞችና ለአዝማሪዎች ግጥም እየተሰጠ መወድሰ ንጉስ እንዲስፋፋ ይደረጋል።

ጋዜጠኞችን ወደ ሚያሸማቅቁበት ፍረጃ ልመለስ፤ በየሀረጉ አዝማች እየከፈቱና እየዘጉ የጎበዝ አለቃውን አሸማቃቂ ንግግር ደጋግመው የሚያዜሙት በ3ኛው የዘረኛ ሥልጣን ማስጠበቂያ ፈርጅ የተሰለፉት ፌስቡክ ጎርጓሪዎች ናቸው። እኔም ይህን የእስር ጉዳይ ስፅፍ ‘ጀግና ለመባል ነው የታሰርከው’ የሚል ቢኖር ‘ጀግንነት ጥሩ ነውና አብረን እንጀግን’ ብል ኢ- ግብረ ገባዊነት የሚያስብል አይመስለኝም።

እንኳንስ ትርጉሙ ረክሶ ለመላጣውም፤ ለጎፈሬውም የተናኘው ጀግንነት ጥቂቶች ብቻ የሚታደሉት እውነተኛው ጀግንነትም ከወህኒ ቤት የሚገኝ ቢሆን መከራው ብዙ ነው። በዚህ መልኩ ሊያገኘው የሚፈልግም ያለ አይመስለኝም።
የወህኒ ቤቶቻችንን አስከፊነት የዜግነት ማህበራዊ ዋስትናቸውን ተነጥቀው በጓዳና የሚኖሩ ወንድሞቻችን ይነግሩናል። ፀሐዩን፣ ቁሩን፣ ነፋሱን፣ አቧራውን፣ ርሀቡን ጥሙን ተቋቁመው በጎዳና ሲኖሩ በአንዳንድ ወንጀሎች ተጠርጥረው እስር ቤት ይገባሉ። ቤት፣ ምግብና ልብስም በእስረኛ ወግ ያገኛሉ። ሆኖም የተሟላ ኑሮ ካለው እስረኛ እኩል የመፈቻ ጊዜያቸውን በጉጉት ይጠብቃሉ።

መታሰር የሚያጀግን ቢሆን ኖሮ ያጀግናል ባዩ ራሱ ከምኒልክ ቤተ መንግሥት ወጥቶ ቃሊቲ በተገኘ ነበር። እስረኞች ጀግና የሆኑት ለመርህ ቆመው ወንበዴን በመታገላቸው እንጂ እጃቸው ውስጥ ሰንሰለት ስለገባ አይደለም።

#እስራት (አምና)

በገዳ ማሕበር ርዕዮተ መንደር እንደሚመራ የገለፀው የአብይ አሕመድ ቡድን ወደ ሥልጣን ከመጣ ጀምሮ ሦስት ጊዜ አስሮኛል። ሦስቱም በአማካኝ በየአንድ አመት ልዩነቶች የተደረጉ ናቸው። በመጀመሪያው በግልፅ የተነገረኝ ወይም የቀረበብኝ ክስ አልነበረም። ከቀላል ማስፈራሪያነት የዘለለ አልበረም። የአቤ ጉበኛን ሀውልት እያየሁ አድጌ፤ ከእስክንድር ነጋ ጋር እየኖርኩ ወንበዴን ብፈራ ታሪክስ ይቅር ይለኝ ይሆን?

2ኛው ባለፈው ዓመት በተከበረው ‘ኢሬቻ’ የሚሉት የጣኦት አምልኮ ቀን ዋዜማ ላይ የተፈፀመ ሲሆን ክሱ በመርማሪ ፖሊሱ በቢሮ ውስጥ ተነቦልኛል። ወንጀል የተባሉትም 1ኛ. ‘መሪ አልባው የአማራ ሕዝብ’ በሚል ርዕስ በፍትሕ መፅሔት የፃፍኩት መጣጥፍ ነው። 2ኛ. የባልደራስ ለእውነተኛ ዴሞክራሲ ፓርቲን (ባልደራስ) ቢሮ በመጠቀም ወጣቶችን ለሽብር ማደራጀት የሚል ነው። ሦስት ሲቪል ለባሽ ፖሊሶች ቃሊቲ፤ አውቶብስ መነኻሪያ አካባቢ ከሚገኘው የባልደራስ ቢሮ ውስጥ አግኝተው በአቅራቢያ ወደ ሚገኘው የፖሊስ መምሪያ ከወሰዱኝ በኋላ የተረከቡኝ ፖሊሶች ስለተጠረጠርኩበት ወንጀልም ሆነ ስለ እኔ የሚያውቁት ነገር አልነበረም። ያመጡኝ ፖሊሶችም የአንድ ደህንነት ስም ጠርተው በእርሱ ትዕዛዝ ማምጣታቸውን ከመግለፃቸው ውጭ የነገሯቸው መረጃ አልነበረም። ከአንድ ጠባቂ ወታደር ጋር ቢሯቸው በር ላይ ረፋድ 5 ሰዓት ገደማ ጀምሮ ተቀምጨ የሚፈታኝም፤ የሚያስረኝም ጠፋ። የቀኑ ፈረቃ ፖሊሶችና ሌሎች ሠራተኞች ወጥተው የማታ ፖሊሶች ተተኩ። እስረኛ አልተባለም እንጂ ጠባቂየም ከሥሬ ንቅንቅ አላለም። ስልክ እየደወለ ‘ኑ ተቀበሉኝ’ በማለት ይነጫነጫል። በዚህ መሃል አንድ መርማሪ ፖሊስ ተገዶ ቃሌን እንዲቀበልና እንዲያስረኝ ታዘዘ። እንዳላመልጥ ሲጠብቀኝ የዋለው ወታደርም ተልዕኮውን ጨርሶ ከፖሊስ ጣቢያው ወጣ። መርማሪው ካመጡኝ ፖሊሶች የተቀበለውን የፍትሕ መፅሔት ቅጂ የሽፋን ገፆች እያገላበጠ እያየ “ምንድን ነው የፃፍከው?” አለኝ።

“አማሮች እየተመረጡ በጅምላ እየተገደሉ ነው። ከጅምላ ጭፍጨፋዎች መካከል በቅርቡ በመተከል የተፈፀመውን የሚተርክ መጣጥፍ ነው የፃፍኩት። ይህ ሕዝብ በየቦታው የሚጨፈጨፈው መሪ ስለሌለው ነው ብየ አስባለሁ” አልኩት። የሚበቃውን ያህል ትንሽ ትኩር ብሎ መፅሄቱን አየው። ወደ ውስጥ ገፅ ገብቶ ግን አንድም አንቀፅ ሲያነብ አላየሁትም። ለረጅም ሰዓት የጠረንጴዛው የውስጥ ተሳቢ ኪስ ውስጥ ስለነበር የተከሰስኩበትን ፅሁፍ በደንብ አንብቦት ይሆናል የሚል ግምት አለኝ።

“ወጣቶችን ለሽብር አደራጅተሀል” መባሌን በተመለከተም ለሕጋዊ የፖለቲካ ትግል ከማደራጀቴ በቀር አንዳች የጥፋት እንቅስቃሴ አለማድረጌን አስረዳሁ።

ቀጥሎ ባልተስተካከለ ሁኔታ (Unconditionally) ከመርማሪው ቢሮ ወጥቼ ወደ ጠባቧ የእስር ክፍል ገባሁ። የዚህ ክፍል የሌሊቱ ተረኛ ሓላፊ “ባልተሟላ የአስተሳሰር የመረጃ ጥንቅር (Unconditionally) አላስርም” በማለቷ
ከመርማሪው ተቀብሎ ከወሰደኝ ሌላ ፖሊስ ጋር ትንሽ ተከራከሩ። የክርክሯ ትርጉም የገባኝ በጧት ፍርድ ቤት እንዲያቀርቡኝ ስጠይቅ ነው። ከፖሊስ ጣቢያው የተለመደ የአሠራር ደንብ ውጭ ባልተሟላ ሁኔታ የታሠርኩት እዚያው ታግቼ ሰንብቼ ፍርድ ቤት ሳልቀርብ ክስም ሳይመሰረትብኝ በነፃ እንድለቀቅ የደህንነት መሥሪያ ቤቱ በመወሰኑ ነው። ለአምስት ቀናት ያህል ቃሊቲ ፖሊስ መምሪያ ስሰነብት መጀመሪያ ከጠየቀኝ መርማሪ ፖሊስ በተጨማሪ የተለያዩ የፖሊስ ሓላፊዎች እየተመላለሱ ስለመፅሔቱና ስለ ፅሁፉ ጠይቀውኛል። ከባልደራስ ጋር ስለተያያዘው ጉዳይ ግን እምብዛም አላነሱም። አንዳንድ ጥያቄዎቻቸው ተመስገን ደሳለኝን እንጂ ለጋዜጠኝነትም ሆነ ለፖለቲካ ለጋ የሆነ አምደኛን ያልያዙ አስመስለዋቸው ነበር። ለአብነትም “የመፅሔቱ የገቢ ምንጭ ምንድን ነው? የሚል ይገኝበታል። መልሴ “እኔ ምን አውቄ” የሚል ነበር።
ልፈታ ሰዓታት ሲቀሩት አንድ የደህንነት መሥሪያ ቤቱ ባልደረባ እንደሆነ የነገረኝ ሰው አነጋገረኝ። ኮፍያ ያደረገ፣ ወፍራም ጃኬት የለበሰ ሲሆን የተረጋጋና ቀይ ነው። ከንግግሩ አንዳንድ ድምፀቶቹ የትግርኛ ቋንቋ ተፅዕኖ ያለው ቢያስመስለውም ትግርኛ ተናጋሪ ለመሆኑ ርግጠኛ መሆን አልቻልኩም። ከአስመራ ለአብይ አሕመድ የተሰጠ ዳረንጎት ይሆናል የሚል ግምት አለኝ። ባለመግባባትና በጦፈ ክርክር በግምት ለ2 ሰዓታት ያህል ተነጋግረናል። ይሄኛው የባልደራስን ጉዳይ ፈፅሞ አላነሳም። ረጅም ሰዓት ወስዶ የተናገረው ኢትዮጵያ እሳት ውስጥ እንደሆነችና ከእሳት ለማውጣት ከመንግሥት ጋር መተባበር እንደሚገባ ነው። በተለይም እሳቱ ላይ ቤንዚን ማርከፍከፍ እንደማይገባ እያስረዳኝ ብዙ ደቂቃ ወስዷል። የእኔ ሃሳብ ‘እሳት ሆኖ እየፈጃት ያለው ራሱ መንግሥት ነው’ የሚል ነበር። በዚህ ጉዳይ ስንሟገት ነው ጊዜውን የጨረስነው። የማታው አዳሬ ሰላማዊ ስላልነበር ውስጤም ሆነ ውጫዊ ገፅታየ በቁጣ የተሞላ ነበርና አቋሜን ያለአንዳች ማለዘቢያ እንድገልፅ ረድቶኛል። በመጨረሻም እንድፈታ ፖሊሶችን አዝዞ ሄደ። ነገር ግን የፖሊስ መምሪያው ሓላፊ ነው መፍታት ያለበት ስለተባለ እሳቸው እስኪመጡ ረፋድ ላይ መፈታት ስችል እስከ ቀኑ አስር ሰዓት ገደማ ለመቆየት ተገደድኩ። በዚህ ጊዜም ‘ኢሬቻ እስከሚያልፍ አስራችሁት ቆዩ’ መባላቸውን ፖሊሶች ሲያወሩ ሰማሁ። በነገራችን ላይ በሰሞኑ እስርም ፍርዴን ከጨረስኩ በኋላ ለተጨማሪ 20 ቀናት የታሰርኩት ኢሬቻ እስከሚያልፍ ነው የሚል ግምት አለኝ።

ከዚህ በኋላ በአማራ ሕዝብ ላይ ተደጋጋሚ ጅምላ ጭፍጨፋዎች በመተከል፣ በወለጋ፣ በኢሉባቡር ወዘተ ተፈፅመዋል። ከጭፍጨፋም ተሸጋግሮ ከተሞች ወድመዋል። ይህ ሕዝብ ይባስ ብሎ የአብይ መፈንቅለ መንግሥት የፈጠረውን ጦርነት ተሸካሚ ሆኗል። ሲያጠቃ አፈግፍግ እያለ ማዕከላዊ መንግሥት ተብየው እጁን ጠፍንጎ ይዞ እያስገረፈው ይገኛል።

#እስራት (ዘንድሮ)

ከነሐሴ 13 ቀን 2013 ዓ.ም. እስከ መስከረም 26 ቀን 2014 ዓ.ም. ለ50 ቀናት ያህል በአምስተኛ ፖሊስ ጣቢያ እና በቃሊቲ ወህኒ ቤት ታስሬያለሁ። ይሄኛውን እስራት የፈረደብኝም ሆነ የከሰሰኝ የፌዴራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት ልደታ ምድብ አንደኛ የጸረ ሽብርና ሕገ መንግሥት ጉዳዮች ወንጀል ችሎት ነው። ይህ ችሎት የእነ እስክንድር ነጋን (5 ሰዎች) ዶሴ እየዳኘ ያለ ሲሆን ሦስት ዳኞች አሉት። የቀኝ ዳኛዋ #እጥፍ ወርቅ በረዳ ፋጀራ ሲባሉ የግራ ዳኛው ደግሞ #ፈየራ ተሬሳ ጉተማ ናቸው። #ሳሙኤል ታደሰ የመሀል ዳኛው ናቸው። ደህንነት መሥሪያ ቤቱ ወይም/እና ቤተ መንግሥቱ ከጀርባ እንዳለ ቢጠረጠርም ከሳሾቼም ፈራጆቼም እነኝህ ግለሰቦች ናቸው።

የክሱ መሰረታዊ ሃሳብ በእነ እስክንድር ዶሴ ላይ በባልደራስ ጋዜጣ የፃፍኩት ሀተታ ነው። የባልደራስ ለእውነተኛ ዴሞክራሲ ፓርቲ አመራሮች ማለትም እስክንድር ነጋ፣ ስንታየሁ ቸኮል፣ አስቴር ስዩም እና አስካለ ደምሌ የተከሰሱበት ተግባር ሀሰተኛ መሆን እና ክሱ በአስቸኳይ እንዲቋረጥ የሚያትት መጣጥፍ ነው። ከዚህ በተጨማሪ ዳኞች ከገዥው ፓርቲ ፖለቲከኞች ቀጥተኛ ትዕዛዞችን እየተቀበሉ የሚፈርዱ መሆናቸውን ያተተ ሲሆን እስረኞች በወህኒ ቤት እየደረሰባቸው ያለውን የመብት ረገጣም አንስቷል። የዳኞች ክስ “ታማኝነታችንን አጥፍተሃል። ከአስፈፃሚው የመንግሥት አካል ትዕዛዝ አልተቀበልንም” የሚል ነው።

በዚህ ጉዳይ አንደኛ ተከሳሽ ሆኘ በደረሰኝ የመጥሪያ ደብዳቤ መሰረት ነሐሴ 13 ቀን 2013 ዓ.ም. ከላይ በተጠቀሰው ችሎት ቀረብኩ። በዚሁ ዕለት ከእነ እስክንድር ጠበቆች መካከል አንዱ ቤተማርያም አለማየሁ ሁለተኛ ተከሳሽ ሆኖ ሲቀርብ አሐዱ ራዲዮ ሦስተኛ ተከሳሽ ሆኖ በሥራ አስኪያጁና በጠበቃው ተወክሎ ቀረበ። ቤተ ማርያምን ቃለ መጠይቅ አድርጎ አሐዱ በሠራው ዜና ላይ “ችሎቱን ፖለቲካዊ ነው ብላችኋል” የሚል ነው የ2ኛ እና የ3ኛ ተከሳሾች ክስ። አሐዱ ጉዳዩ ሃሳብን በነፃነት ከመግለፅ መብት ጋር እንደሚያያዝ ካስረዳ በኋላ “ፖለቲካዊ ጉዳዮችን የሚዳኝ ችሎት” ለማለት አስቦ “ፖለቲካዊ ችሎት” ማለቱንና ይህም ዘጋቢው ባለማወቅ የፈጠረው ስህተት እንጂ ችሎቱ ፖለቲካዊ ነው ብሎ እንደማያምን በገደምዳሜው በማስረዳቱ በነፃ ተሰናበተ። በተጨማሪም ቢሮ ተጠርቷል፤ ዳጎስ ያለ ምክር ሳይቀበል አይቀርም። ጠበቃ ቤተማርያምም ቃለ መጠይቅ የሰጠበት ራዲዮ ጣቢያ በነፃ ተሰናብቶ እርሱ ሊከሰስ የሚችልበት ምክንያት ባለመኖሩ በነፃ ተሰናብቷል። ሆኖም ክሱ ግን ፖለቲካዊ ነው ብሎ እንደሚያምን፤ ይህንንም በተደጋጋሚ በችሎት ላይና በተለያዩ መገናኛ ብዙሃንም ሲናገር መቆየቱን አብራርቷል። ወደፊትም ይህንን አጠናክሮ እንደሚቀጥል ከማስረገጥም በላይ እነ እስክንድር ነጋ ለያዙት ሀቅ ሲል ከጥብቅና ሥራው በተጨማሪ የመብት አቀንቃኝነት ተግባሩንም አጠናክሮ እንደሚቀጥል ተናግሯል። እስከዚያ ዕለት ድረስ የነበረው የመብት ተቆርቋሪነት እንቅስቃሴ አነስተኛ በመሆኑ እንደሚቆጭም ገልጿል። አሁን ወደ ራሴ ዶሴ ልመለስ፦

በመሀል ዳኛው ችሎት ላይ የተነበበው ዘለግ ያለ መጣጥፍ “መንግሥት በእነ እስክንድር ነጋ ላይ የመሰረተው ሀሰተኛ ክስ በአስቸኳይ ይቋረጥ” የሚል የርዕሰ አንቀፅ ርዕስ አለው። የተነሱት የክስ ጥያቄዎች ሦስት ናቸው፦
1ኛ. የፍርድ ቤቱን ተዓማኒነት መንጠቅ
2ኛ. የዳኝነት ነፃነት እንደሌለ መጥቀስ
3ኛ. ኢ-ሚዛናዊ ትንታኔ መኖር ናቸው።

#መልሶቼ

የፍርድ ቤቱን ተዓማኒነት በተመለከተ አንድ ዓመት ለሚጠጋ ጊዜ በተደጋጋሚ ስዳስሰውና ስገመግመው እንደኖርኩ አስረዳሁ። ፅሁፉም የግምገማው ውጤት ሲሆን ዳሰሳዎቼ ሁሉ ያረጋገጡልኝ ችሎቱ ገለልተኛ አለመሆኑን እንደሆነ ጠቅሻለሁ። “በፅሁፉ እንደገለፅኩት መንግሥት እነ እስክንድር ነጋን እና ባልደራስን ለመውጋት ዐቃቤ ሕግን እንደ ጦር፣ ፍርድ ቤቶችን ደግሞ እንደ ጋሻ እየተጠቀመ መሆኑን አምንበታለሁ። ወደፊትም በድጋሜ ልፅፈው እችላለሁ” አልኩ። በዕለቱ በዋለው ችሎት ሰብሳቢ ዳኛው የተለመደ ርጋታቸውና አባቱ እንደተቆጣው ልጅ መቅለስለሳቸው ከትሕትና ጋር

GtyeBald, [11.10.21 22:51]
እንደተጠበቀ ቢሆንም ሌሎች ሁለቱ ዳኞች ግን ከወትሮው በተለየ ፍጥነት እና ትኩረት ይታይባቸው ነበር። ጥያቄዎቹ ሲጠቃለሉ ሦስት ፈርጅ ይኑራቸው እንጂ ከላይ ከላይ ሲጠይቁኝ የነበሩት እነኝህ ናቸው። በጥቅሉ በዕለቱ ችሎት የተሰየሙት ሦስቱም ዳኞች ናቸው ከሚባል ይልቅ እጥፍወርቅና ፈየራ ከሳሽ ዐቃቢያነ ሕጎች፤ ሳሙኤል ደግሞ ወላዋይ ዳኛ ነበሩ ቢባል ገላጭ ነው።

#ሚዛናዊነት ሲባል

በጋዜጠኝነት ሚዛናዊነት (balance) ሲባል የዜጎች ፍትሐዊ የሚዲያ ተገልጋይነት ማለት ነው። አንድ የመገናኛ ብዙሃን ተቋም ለጥቂት ወገኖች ብቻ ድምፅ እንዳይሆንና ሌላው ወገን እንዳይታፈን የሚያትት ነው። ሚዛናዊነት ከዜና አላባውያን፤ ምናልባትም ከጋዜጠኝነት አላባውያን መካከል አንዱ ነው። ሆኖም ሚዛናዊ የመረጃ ፍሰት እንዲኖር ሙያው ይመክራል እንጂ ጋዜጠኛም ይሁን ሌላ የኮሙኒኬሽን ባለሙያ “ለምን ሚዛናዊ አልሆንክም” ተብሎ በሕግ አይገደድም። እርሱ የሰሜን ዋልታ ልሳን ነኝ ካለ፤ ደቡብ ዋልታ እንዲሄድ ወይም የምድር ወገብ ላይ እንዲቆም ሕግ አያስገድደውም።

ሙያና ሙያተኝነት የሚከበርበት ሀገር ሲሆን የሙያ ማሕበራት ይህንን ሊገሩና የአስታራቂነት ሚናውን ሊወስዱ ይችላሉ። ዜና ከቤተመንግስት ተፅፎ በሚመጣባት ኢትዮጵያ ግን የሚዛናዊነትን ጉዳይ አንስቶ የሚከስ ዳኛ ሸረኛ እንጂ የሕግ ባለሙያ ሊሆን አይችልም። ስለ ጋዜጠኝነት የሙያ ስነ ምግባር ከመጨነቁ በፊትም የሕግ ሙያዊ ስብዕናውን ሊሸጥ አይገባም።

ይህ በእንዲህ እንዳለ ሚዛናዊ መሆን ተገቢ ነው በሚል ተስማምተን እንቀጥል። ከላይ በስም የተጠቀሱት ሦስት ዳኞች የመንግሥት ሹመኞች ናቸው። መንግሥት ደግሞ ራሱ የሚዲያ ባለቤት ነው። የኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን፣ የኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት፣ የኢትዮጵያ ፕሬስ ድርጅት የተባሉ አንደበቶች አሉት። እነኝህ በውስጣቸው በርካታ የመገናኛ ብዙሃን አማራጮች ያሏቸው ናቸው። የየብሔሮች መገናኛ ብዙሃን ጣቢያዎች አሉ። ፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬት እና ዋልታ ቴሌቪዥን የተባሉ የገዥው ፓርቲ ንብረቶች አሉ። 3ቱ ሹመኛ ዳኞች ከጠቀስኳቸው በተጨማሪ ሌሎች በርካታ አንደበቶችን መጠቀም ይችላሉ። ድምፅ አልባ አይደሉም። ጋዜጠኝነት ደግሞ የድምፅ አልባዎች ድምፅ እንጂ የመንግሥት አጃቢ አይደለም። በመሆኑም የነፃገት ታጋዮች፤ የግፍ እስረኞች ድምፅ ነኝ ስል ሹመኞች ለእኛም ጩህ ሊሉኝ አይገባም።

በአጠቃላይ ክሱ እነ እስክንድር ነጋን ታሪክ አልባ የማድረግ እንቅስቃሴ ነው። ይህ የግፍ ክስ፣ የግፍ እስር፣ የግፍ ችሎት ታሪኩ ዕለት በዕለት ተሰንዶ ለመጭው ትውልድ እንዳይተላለፍ ለማድረግ ያለመ ነው። ለጊዜው አልተሳካም።

ጦርነት የግድ ከሆነ !

,

የሀሰት ክስ እየተመሰረተብኝ በእስር ያሳለፍኳቸው ዓመታት ይኸው ዘንድሮ አሥራ አንድን ረግጠው አልፈዋል፡፡ በወራት መቁጠር ካቆምኹኝ እንደሆነ ቆይቻለሁ፡፡ እሥረኛውን ዓመት አሰልቼ መቶ ሃያ ሲሆንብኝ፣ ለእኔም ለአድማጩም ስለ ወራት ማውራቱ ይሻላል ብዬ ወሰንኹ፡፡ ያለቅጥ ከብዶ እንዲታይ አልፈልግም፡፡ ለዚህች ሀገር ዲሞክራሲ ከእኔ በላይ የከፍሉትን ሳስብ አንገቴን እደፋለሁ፡፡ አካላቸው የጎደለ፣ የህይወት መስዋዕትነት የከፈሉት ደግሞ አንደበቴን ይቆልፉታል፡፡

የአሥራ አንዱን ዓመታት እስር ያሳለፍኩት እየታሰርኩ እየተፈታኹ እንጂ፣ በአንድ ግዜ ቆይታ አልነበረም፡፡ በእስረኛ ቋንቋ “ተመላላሽ” እባላለሁ፡፡ ይኸኛው አሥራኛው እስሬ መሆኑ ነው፡፡ በአሳሪዎቹ አያያዝ ከሆነ፣ ይኸኛው ከዘጠኙ መሠረታዊ የሆነ ልዩነት አላየሁበትም፡፡ በመጀመሪያዎቹ ስድስት እስሮች በአብዛኛው በፖሊስ ተደብድቤያለሁ፡፡ በመጀመሪያው እስር የምታቃጥል ጥፊ አቅምሰውኛል፡፡ ያቺ ጥፊ ቀስ ብላ ተገልብጦ ወደ መገረፍ (“ወፌ ላላ” ይሉታል እስረኞች) አድጋለች፡፡ በተለምዶ አባባል፣ታሪኩ ብዙ ነው፡፡ ሆኖም፣ የእኔ መደብደብና መገፋት ከሌሎች ጋር ሲነፃፀር ከለብ ለብ የሚያልፍ አይደለም፡፡ እንዳላጋንን እሰጋለሁ፡፡ እውነት እውነት እላችኋለሁ፣ ይህ የትህትና አበባል አይደለም፡፡ እውነታው ነው፡፡

ይህም ሆኖ፣ ይኸኛው እስር እንደ አዲስም የምቆጥረው ነው፡፡ በዘጠኙ እስሮች ለህዝብና ለሀገር ዋጋ የከፈሉትን —- የሞቱትን፣ የቆሰሉትን፣ የተሰደዱትን፣ የተገደሉትን —- በአደባባይ ክብር ስንነፍጋቸው አላስታውስም፡፡ ግፍ ስሪዎቹ ሳይቀሩ ግፍ የተቀበሉትን የሞራል ልዕልና ለመካድ ከመንገድ ወጥተው ሲባክኑ አላስተዋልኹም፡፡ ከ1966ቱ አብዮት በኋላ የተዳከሙ ቢሆኑም፣ “ይሉኝታ”፣ “ጨዋነት” የምንላቸው ነገሮች ትዝ ይሉኛል፡፡

አሁን ነገሮች ተለዋውጠዋል፡፡ በዚህ የማህበራዊ ሚዲያ ዘመን፣ ይህ ሁሉ “ነበር” ሆኗል፡፡ “አይነኬ” ብሎ ነገር ቀርቷል፡፡ ሁሉም ይንጓጠጣል፣ ይሾብፍታል፣ ይሳቅበታል፣ ይጣጣላል፣ ይዋረዳል፡፡ ይኸው በዚህ ዙር እስሬ የድርሻዬን ተቀብያለሁ፡፡ “ጀግና” ተብዬ አልቀረኹም፡፡ እሰዬው! ለሀገር፣ ለህዝብና ለእውነት የሚከፈለው ዋጋ በጨመረ ቁጥር፣ የመጨረሻው ፍሬ —-ዲሞክራሲ! አንድነት! —- ይበልጥ ጣፋጭ ነው የሚሆነው፡፡

ይህን ጉዳይ በዚሁ ብንዘጋው ምነኛ መልካም በሆነ፡፡ ግን ሌላ መዘዝ አለው፡፡ “ የጋራ ጀግና” እንዳይኖረን መደረጉ አንድ አደጋ ነው፡፡ “የጋራ ቁስል” እንዳይኖረን እየተደረገ መሆኑ ደግሞ፣ አደጋውን ይበልጥ ያሳድገዋል፡፡ ያለ ጋራ ጀግናም፣ ያለ ጋራ ቁስልም እንደ ሀገር መኖር አንችልም፡፡ ያንዣበበብን አደጋ በስሜኑ የሀገራችን ክፍል ያለው ጦርነት ቁልጭ አድርጎ ያሳየናል፡፡

ከሰሜን የጦርነት ቀጠናዎች —- ትግራይ፣ ዐማራና አፋር—- የሚወጡ ዜናዎች የጅምላ ግድያዎችና አስገድዶ መደፈሮች መፈፀማቸውን እያበሰሩን ይገኛሉ፡፡ የእኛ ምላሽ ምን ሆነ? ለሁሉም ሰለባዎች እንጀታችን ባባ? ለሁሉም ሰለባዎች የሀዘን አንገታችንን ደፋን? አላደረግነውም! “የማይካድራ ጭፍጨፋ አልተፈፀመም” ብለን ሽንጣችንን ይዘን የምንክድ ሰዎች፣ “የአክሱም ጭፍጨፋ ተፈፅሟል” ብለን ብራ ከረዬ ስንል ዓይናችንን አናሽም፡፡ የሰብዓዊ መብት ድርጅቶች በአክሱም ጭፍጨፋ ስለመፈፀሙ መግለጫ ሲያወጡ አምርረን የምንከፋ ሰዎች፣ ስለማይካድራ ተመሳሳይ መግለጫ ሲያወጡ ከልብ እንፈነጥዛለን፡፡

የአንዱ ሞት የጋ ሞት፣ የአንዱ ቁስል የጋራ ቁስል፣ የአንዱ በደል የጋራ በደል፣ የአንዱ ውድቀት የጋራ ውድቀት መሆኑ አልታይ ብሎናል፡፡ እንዲሁም፣ ይባስ ብሎ፣ የአንዱ ሞት፣ ቁስልና በደል የእኛ ድል የሚመስለን በጣም በዝተናል፡፡ የህፃናትና የአረጋዊያን ሰቆቃ እንኳን ልባችንን አልጋራ ብሎናል፡፡ አሳሳቢ ነው – በእጅጉ አሳሳቢ፡፡

እኛ እኮ እንዲህ አልነበርንም! እኛ እኮ ይህ አይደለንም! መቼ ነው መተሳሰብና መተዛዘን ያቆምነው? እኛ እኮ በአንድ ጣራ ሥር የምንፀልይ፣ ለአንድ ሰንደቅ ዓላማ ህይወት እየሰጠን የኖርን፣ ለጎረቤታችን ደራሽ የሆንን፣ እጅ ለእጅ ተያይዘን የምንደሰትና የምናዝን፣ ሰብሎቻችንን በአንድ አውድ የምንበላ፣ ልጆቻችንን በትዳር የምንገምድ፣ ሚሥጥሮቻንንና ህልሞቻችንን በአደራ የምንሰጣጥ፣ “አንተ ትብስ፣ እኔ እብስ” መባባልን የምናውቅ ህዝብ ነን፡፡ ይህንን ነው “ ኢትዮጵያውያን በኃይማኖት የተገራን ነን “የምንለው፡፡ ከዚህ ውጭ ያመጣነው ፈሊጥ የእኛ አይደለም፡፡ ባዕድ ነው፡፡

አሁን የሆነውን፣ የተጠናወተንን አባዜ አውቀነዋል? “የጠላት ወገንን ሳቆቃ አላይም፣ ስለመከራው አልሰማም አልናገርም” እያልን ብቻ አይደለም፡፡ የጠላት ወገንን ሰቆቃ ውሸት ነው ብለን ካልተከራከርን፣ ካልሳቅንበት፣ ካላጓጠጥነው የአእምሮ እረፍት ተስኖናል፡፡ እድሉ ከተገኘም፣ የጠላት ሬሳ ጎን ቆመን በሞባይላችን ሰልፊ ለመነሳት ወደ ኋላ የማንል ሆነናል፡፡ እንደ ሰው ልጅ፣ እንደ ሀገር ልጅ መተሳሰብና መተዛዘን አቅቶን ዓለም በአግራሞት የሚመለከተን ትራጅዲዎች ሆነናል፡፡

መለወጥ አብን፡፡ ለራሳችን ብለን መለወጥ አለብን፡፡ ሰብዓዊነታችንን፣ ህሊናችንን፣ ነፍሳችንን ለመታደግ መለወጥ አለብን፡፡ በየትኛውም ወገን ሆነን አጥብቀን የምንሻው ድል፣ ፈጣሪ ከሰጠን ህገ – ልቦና የሚበልጥ አይደለም፡፡ የተቀደሰን ዓላማ የኃጥያት መንገድ ያረክሰዋል፡፡ ይህ ነው የታሪክ አንኳር አስተምሮ። መንገዳችንን ለማስተካከል መለወጥ አለብን፡፡

ይህ ሁሉ እንደተጠበቀ ሆኖ ግን፣ በጦርነቱ ያሉት ሁለቱ ተፋላሚዎች እኩል የሞራልና የፖለቲካ ዋጋ አላቸው ማለት አይደለም፡፡ አንዱ ጋር እውነት፣ አንዱ ጋር ጥፋት አለ፡፡ አንዱ ወገን ጦርነቱን ለኩሷል፣ ሌላኛው ለመከላከል ተገድዷል፡፡ አንዱ ወገን ሀገርን ለማስቀጠል፣ ሌላኛው ለመበተን ይታገላል፡፡ የአንደኛው ጥላቻ ከሌላኛው የላቀ መሆኑን እናውቃለን፡፡ ታሪክ በየትኛው በኩል እንደቆመም
እናውቃለን።

ግን ግን፣ ድል የሚገኘው በጦር ግንባር ብቻ አይደለም፡፡ ፍልሚያው ብዙ ግንባሮች አሉት፡፡ የአሻራ (legacy) ግንባር አለ፡፡ አሻራችን ከተለያዩ ወንጀሎች ንፁህ መሆን አለበት፡፡ ፈረንጆቹ እንደሚሉት – The end does not justify the means ። የልጆቻችን ግንባር አለ፡፡ ልጆቻችን በሞራል ልዕልናችን መኩራት አለባቸው፡፡ የህሊና ግንባር አለ፡፡ ህሊናችንን የሚኮሰክስ ነገር መኖር የለበትም፡፡ የታሪክ ግንባር አለ፡፡ መጪውን ትውልድ የሚያጨቃጭቅ ውርስ ማስተላለፍ የለብንም፡፡ ከሁሉም በላይ ደግሞ፣ ሁሉን የሚያወቀው፣ ሁሉን የሚስማው፣ ሚሥጥራችን ሁሉ የማይሰወርበት ኃያሉ ፈጣሪ ፊት ተጠያቂ ለመሆን የምንቆምበት ግንባር አለ፡፡ በእሱ ፊት ለምህረት እንኳን ብቁ ሆነን ካልተገኘን፣ ሁሉ ነገራችን ዜሮ ይሆናል፡፡

ጦርነት ባይኖር ይመረጣል፡፡ ጦርነት የግድ ከሆነ ግን፣ ፍትሃዊ ጦርነት ይሁን፡፡ ፍትሃዊ ጦርነት መተሳሰብና መተዛዘን ያለበት፣ ራህራሄን የሚያወቅ፣ ጥላቻ፣ በቀልና አዋራጅነት የሌለበት ነው፡፡ ጦርነት የግድ ከሆነ፣ ለሰላምና ለፍቅር የሚደረግ ጦርነት ይሁን። ጦርነት ለማስቀረት የሚደረግ ጦርነት ይሁን፡፡

እስክንድር ነጋ፣ የፖለቲካ እስረኛ ከቂሊንጦ

If there must be war in Ethiopia…

If there must be war in Ethiopia…

,

A prisoner of conscience for many of the past 15 years, Eskinder Nega smuggled out the following plea from his detention in Addis Ababa.

If not in how my incarcerators have treated me, then in how I have been handed by government sponsored trolls on the internet, this episode of my eleven years (and counting) imprisonment under a series of false charges is a novel experience. Gone are days of yore, where the dignity of those who experienced suffering and our empathy for their trials was universally acknowledged.

Enter our present times, where any would be noble martyr has been transfigured into a public joke, a caricature of the ultimate attention seeker. But while the dethronement of wannabe martyrs may be desirable, the concomitant assault against empathy in the public domain is profoundly troublesome.

Consider the two sides of Ethiopia’s ongoing internal war. Beginning in trickles and then in flood like thrust came stories of impending famine, mass murders and gang rapes in all the conflict zones of Ethiopia’s three northern regions – Tigray, Amhara and Afar. And while limitations imposed by lack of access to the conflict zones blurs the full picture, human rights organisations have been able to verify a series of gross rights violations by all the belligerents.

But none of these chronicles of callous cruelties – against children, women, the elderly – has transcended the political divide and resonated with the other side. Tears have indeed been shed, petitions signed, and rallies held, but always unwaveringly for one’s side, never the other.

This is not who we are. When did we lose our empathy? I remember a time when we prayed side by side, when we fought under the same flag, when we laughed and cried together, when we joyed over and ate our harvests as one, when we tied our children in matrimony, when we whispered our secrets and dreams to each other, when were our brothers’ keepers.

Do we know what we have now become? There is more to us than mere “I shall look, hear, speak no evil about my side”. For now, we insist gawping, laughing, mocking, and denying the suffering on the other side. And I fear too few of us will pass a chance for a cute selfie with a victim on the other side. We have become a spectacle to the world, shocking for our lack of empathy for the plight of our fellow citizens, our fellow humans. We must change. We must change for our sake.

We must change to sustain our humanity, our conscience, our soul. No victory is greater than the God embedded morals in our hearts. Of the numerous lessons of history, none is greater than the knowledge the end, however noble, never justifies the ignoble means. Only at our peril do we fail to heed this caution against moral permissiveness. In change lies our only hope.

We cannot and must not deny that the two sides do not have moral and political equivalence. One side is on the right and the other not. One side needlessly fired the first shots and the other had no choice but to shoot back. One side fight to preserve and the other to shatter a nation. And we know one side strives to hate more than the other. We also know on which side history stands.

But ultimately, true victory will not be secured on the battlefront alone. For there are multiple fronts. There is victory to be secured in the legacy we leave behind, in the stories we tell our children, in the pages of history, in the deep interiors of our conscience, in the face of our creator who hears and sees all, who knows the entire breadth and depth of our secret desires, thoughts and deeds. It is better not to wage war.

But if it is an absolute necessity, let it be on terms of a just war. Such is just war: a war where empathy has a place, a humane war as far as possible, a war without hate, a war without vengeance, a war without triumphalism.

If there must be war, let it be war for peace, for love, a war to end war.

ዋልጌ ዳኞች! ጌጥዬ ያለው

የፌዴራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት ልደታ ምድብ 1ኛ የፀረ ሽብርና ሕገ መንግሥታዊ ጉዳዮች ወንጀል ችሎት ሰኔ 22 ቀን 2013 ዓ.ም. ዐቃቤ ሕግ በእነ እስክንድር ነጋ (5 ሰዎች) ላይ በከፈተው ዶሴ ያሉትን የሰው ምስክሮች እንዲያሰማ አዝዟል። በመሆኑም ሀምሌ 8፣ 9፣ 14፣ 15 እና 16 ቀን 2013 ዓ.ም. 21 ምስክሮችን በግልፅ ችሎት እንዲያቀርብ ተወስኗል። በዚሁ መሰረት ቢጠበቅም ዐቃቤ ሕግ (ዐቃቤ መንግሥት) የመጀመሪያዎቹን ሁለት ቀናት ምስክር ያሳቀርብ ብቻውን ቀረበ። ከዚህ ቀጥሎ አምስቱንም ቀናት ብቻውን ቢቀርብና ማስመስከር ባይችል ኖሮ በሌላ ጊዜ መልሶ የማንቀሳቀስ መብቱ ተጠብቆለት ለጊዜው ክሱ ተቋርጦ መዝገቡ ይዘጋ ነበር።

የነፃነት ታጋዮች እስክንድር ነጋ፣ ስንታየሁ ቸኮል፣ አስቴር ስዩም እና አስካለ ደምሌም ከእስር ይፈቱ ነበር። ሆኖም በሦስተኛው ቀን ማለትም ሀምሌ 14 ቀን 2013 ዓ.ም. ዐቃቤ መንግሥት ተከሳሾችና ጠበቆቻቸው በሌሉት አስወስኖ የእግድ ደብዳቤ ይዞ ቀረበ።

ሃምሌ 12 ቀን 2013 ዓ.ም. ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ ‘ምስክር አሰማ የምባል ከሆነ ፍትሕ ይጓደላል’ ሲል ያቀረበውን አቤቱታ በፊርማቸው ይዘው ወደ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ሰበር ሰሚ ችሎት የቀረቡት ተመስገን ላጲሶና ደመላሽ ኢጀታ ናቸው። ተመስገን ላጲሶ በጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ የተደራጁ ወንጀሎች ዳይሬክተር ነው። ይህ ሰው ከጀርባ ቢኖርም ለችሎቶች ግን እንግዳ ነው። #አብይ መርዕድ የተባለው የአምቦ ተወላጅ ‘እንደዚህ አይነት የሀሰት አቤቱታ አላቀርብም። አልፈርምም’ በማለቱ ነው ተመስገን የመጣው። አብይ መርዕድ በዚህ ባህሪው ለባልደረቦቹ ቤትና መኪና ሲሰጥ ዳረንጎት እንዳልደረሰውም ሰምቻለሁ።

ይኸው ነው፤ በጥቅማጥቅም እየተደለለ የሚፈርድና የሚከራከር ባለሙያ ሲጠፋ አለቆች ይመጣሉ። ሁሉም አሻፈረኝ ቢሉ ጌዲዮን ጢሞቲዎስ (ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ ተብየ)፣ ብርሃነ መስቀል ዋቅጋሪ (የፌደራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት ፕሬዚደንት ተብየ) እና መዓዛ አሸናፊ (የፌዴራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ፕሬዚደንት ተብየ) ይመጣሉ። ሦስቱም እምቢ ቢሉ የውንብድና ስርዓቱ ተንኮታኩቶ እስካልጠፋ ድረስ ከሳሽም ፈራጅም ሆኖ አብይ አሕመድ ራሱ ካባ ደርቦ መምጣቱ አይቀሬ ነው።

የዐቃቤ ሕግን አቤቱታ ተቀብለው የጠቅላይ ፍርድ ቤት ሰበር ሰሚ ችሎት ሦስት ዳኞች ማለትም ሸምሱ ሲርጋጋ፣ ዋዚሞ ዋሲራ እና ደረጀ አያና አፀደቁት። በመሆኑም ሀምሌ 14 ቀን 2013 ዓ.ም. ዐቃቤ ሕግን በምስክሮች ፈንታ የእግድ ደብዳቤ አስይዘው ወደ እስር ፍርድ ቤቱ ላኩት። የእስር ፍርድ ቤት በመዝገብ ቁጥር 260175 ሰኔ 22 ቀን 2013 ዓ.ም. ያሳለፈው ውሳኔ ታግዶ ጉዳዩ ወደ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ተመለሰ።

የእነ ሸምሱ ሲርጋጋ ችሎት በዐቃቤ ሕግ አቤቱታ ላይ የጠበቆችን መልስና የመለስ መልስ በፅህፈት ቤት ለመቀበል ለሀምሌ 26 ቀን 2013 ዓ.ም. ተለዋጭ ቀጠሮ ሰጠ። መቼም መለዋወጥ ዋነኛ መገለጫቸው ሆኗል። በዚሁ መሰረት የእነ እስክንድር ጠበቆች አስቀድሞ እንደታዘዘው በፍርድ ቤቱ ፅህፈት ቤት ተገኝተው የዐቃቤ ሕግን አቤቱታ ለማየትና መልስ ለመስጠት ቢጠይቁም ተከለከሉ። ‘ለተከሳሾች ለራሳቸው እንጂ ለጠበቃ አንሰጥም’ በሚል ተባረሩ። ፍርድ ቤቱ እነ እስክንድርን ጠበቃ አልባ ለማድረግ ሞከረ።

እስረኞች የማይቀርቡበት የሀምሌ 26ቱ ችሎት ለዛሬ ነሀሴ 3 ቀን 2013 ዓ.ም. ተቀጠረ። ነገር ግን ዛሬም መዝገቡ ሳይገለጥ ለነገ ነሐሴ 4 ቀን 2013 ዓ.ም. ተለዋጭ ቀጠሮ ተሰጥቷል። ከላይ የተጠቀሱት ሦስት አውታታ ዳኞች ለዚህ የሰጡት ሰበብ “መዝገቡን አልመረመርንም” የሚል ነው። ለመሆኑ ምን እየሠሩ ነው ያልመረመሩት? ሥራን ያለ መሥራት ዋልጌነት ሊያስቀጣስ አይገባም ወይ? በእነርሱ ዋልጌነት አራት ንፁሃን ዜጎች ፤ ያውም ኢትዮጵያ ላለችበት ወቅታዊ ችግር ከፍተኛ የመፍትሔ አመንጭነት አቅም ያላቸው ታላላቅ ፖለቲከኞች እስር ቤት መቆየታቸው አያሳስባቸውም ወይ?

ከዚህ በፊትም ጠቅላይ ፍርድ ቤቱ ‘መዝገቡን አልመረመርኩም፣ ዳኞች ተሟልተው አልቀረቡም፣ ፕላዝማ ተበላሽቶብኛል’ በማለት ችሎቶችን ሲያጓት ቆይቷል። የወንበዴ ጥላ ከለላ ሆኖ ንፁሃንን ማንገላታት እስከ መቼ?

መንግሥት በእነ እስክንድር ነጋ ላይ የመሰረተው ሀሰተኛ ክስ በአስቸኳይ ይቋረጥ !

መንግሥት በእነ እስክንድር ነጋ ላይ የመሰረተው ሀሰተኛ ክስ በአስቸኳይ ይቋረጥ !

(ጌጥዬ ያለው)

የባልደራስ ለእውነተኛ ዴሞክራሲ ፓርቲ (ባልደራስ) ከፍተኛ አመራሮች እስክንድር ነጋ፣ ስንታየሁ ቸኮል፣ አስቴር (ቀለብ) ስዩም እና አስካለ ደምሌ የፖለቲካ አመለካከታቸው እንደ ወንጀል ተቆጥሮ በግፍ ከታሰሩ ከአንድ አመት በላይ ሆኗል። በዚህ ጊዜ ውስጥ አንዳች የሰውም ሆነ የሰነድ ማስረጃ አልቀረበባቸውም፤ ክሱ ፍፁም ሀሰት በመሆኑ ሊቀርብም አይችልም። የሚቀርብ እንኳን ቢሆን እንደ መሰረታዊ ክሱ ሁሉ ማስረጃ ተብየውም የቅጥፈት ከመሆን አይድንም። የእስር ፍርድ ቤቱ ለዛሬ ሀምሌ 29 ቀን 2013 ዓ.ም. የጀመረውን የምስክሮች አሰማም ሂደት ለመቀጠል ቀጠሮ ሰጥቶ የነበረ ቢሆንም ዛሬ ሳይሰየም ቀርቷል። በአንፃሩ ጠበቆችም ሆኑ ተከሳሾች በሌሉበት ባካሄደው ድብቅ ችሎት ለጥቅምት 4 ቀን 2014 ዓ.ም. ተለዋጭ ቀጠሮ ሰጥቷል። ፍርደ ገምድል ቀጠሮ ነው፤ ችሎቱን በያዙት ዳኞች የተቆረጠ መሆኑም ያጠራጥራል። የዚህ ችሎት ሰብሳሲ ዳኛ ሳሙኤል ታደሰ ይባላል። ሌሎች ሁለቱ ዳኞች ፈየራ ቶሌራ እና እጥፍወርቅ በረዳ ፋጀራ ናቸው። ሦስቱም ፖለቲካዊ ትዕዛዞችን እየተቀበሉ እንደሚፈርዱ ምልክቶች ብዙ ናቸው። ምልክቶችን ለጊዜው ልተዋቸውና ወደፊት በምፅፋቸው የዳኞችና ዐቃቢያነ ሕጎች የስብዕና ግምገማ እመለስባቸዋለሁ። ለአሁን ግን ከመንግሥታዊ የመረጃ ምንጮች የደረሰኝን ጉዳይ ላጋራችሁ። ለሀምሌ 8 ቀን 2013 ዓ.ም. በዚሁ ችሎት በነበረው ዶሴ ዐቃቤ ሕግ ምስክሮቹን በግልፅ ችሎት ይዞ እንዲቀርብ ነበር የታዘዘው። ሆኖም ብቻውን ከሳሽም መስካሪም ሆኖ ቀረበና ጉዳዩን ከፍሬ ነገር አውርዶ የስነ ስርዓት ጉዳዮች ክርክር ለማድረግ ሞከረ። በዚህም ስንታየሁ ቸኮል የችሎቱን ስነ ስርዓት በመጣስ እንዲከሰስ ጠይቆ ነበር (በርግጥ ታዳሚውን ጭምር ሲዘልፍ የዋለው ደመላሽ ኢጀታ የተባለ ዐቃቤ ሕግ ነው) የሆነው ሆኖ በዕለቱ ችሎቱን በዝምታ አልፎት ነበር። ከችሎት መልስ እነ ደመላሽ ኢጀታ “ተከሳሾችና ጠበቆቻቸው እንደ ጭራቅ እየሳሉን ነው። እኛም፤ ዐቃቤ ሕግ መሥሪያ ቤቱም ተወርፏል። ችሎቱን የፖለቲካ መድረክ አድርገውታል” በማለት ለአለቃቸው ምክትል ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ ፍቃዱ ፀጋዬ አቀረቡ። ፍቃዱ ለፌዴራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት ፕሬዚደንት ለአቶ ብርሃነ መስቀል ወጋሪ ደውሎ የሆነውን ነገረው። ይህ ሰው የፍቃዱን ፀጋዬን ትዕዛዝ ተቀብሎ ዳኞችን ገሰፃቸው። በሁለተኛው ቀን በተሰየመው ችሎት የቀኝ ዳኛዋ እጥፍወርቅ በረዳ ፋጅራ “ትናንት ረስተነው ነው ያልነገርንህ፤ አቶ ስንታየሁ ከዚህ በኋላ ፖለቲካ እንዳትናገር ፍርድ ቤቱ አዝዟል” አለች። ያም ሆነ ይህ ሁለተኛ አመቱን በያዘው የእነ እስክንድር ዶሴ ዳኛ ተብየዎች በመላሾ የሚሰሩ የመከራ ዳቦ ጋጋሪዎች እንጂ የሕግ ባለሙያዎች አለመሆናቸውን ታዝቤያለሁ።

#የዶሴው ሂደት

እነ እስክንድር በወታደሮች ቁጥጥር ስር ከዋሉበት ጊዜ ጀምሮ ከሃያ በላይ ለሆኑ ጊዜያት በፌዴራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት የፀረ ሽብርና ሕገ መንግሥት ጉዳዮች ወንጀል ችሎት በአካል ቀርበዋል። በዚሁ ችሎት ጥቂት የማይባሉ የደብዳቤ ክርክሮች ተደርገዋል። መንግሥታዊው ከሳሽ ዐቃቤ ሕግ ይግባኝ በመጠየቁ በፌዴራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት እና በዚሁ ፍርድ ቤት ሰበር ሰሚ ችሎት በርካታ ‘የፕላዝማ ቴሌቪዥን’ እና የደብዳቤ ክርክሮች ተደርገዋል። ሆኖም ይህ ጉዳይ ከአንድ አመት በላይ ጊዜ ቢጨርስም የፍሬ ነገር ክርክር አልተጀመረም። ዐቃቤ ሕግ የጠቀሳቸው የሰው ምስክሮች በግልፅ ችሎት ይቅረቡ፣ ከመጋረጃ ጀርባ ይቅረቡ ወይስ በዝግ ችሎት ይቅረቡ በሚል ብቻ ሆን ተብሎ የፍትሕ አሰጣጥ ሂደቱ በእጅጉ ተንቀራፏል። በየደረጃው ያሉ ፍርድ ቤቶችና የፌዴራል ጠቅላይ ዐቃቤ ሕግ መንግሥት ሥልጣኑን ለማስጠበቅ ሲል ግለሰቦችንና ተቋማትን የሚያጠቃባቸው መሳሪያዎች ሆነዋል። መንግሥት ዐቃቤ ሕግን እንደ ጦር፤ ፍርድ ቤቶችን እንደ ጋሻ በመጠቀም ባልደራስን እየወጋ ይገኛል። ይህም የገዥው ፓርቲ አለቃ አብይ አሕመድ “ባለአደራ፤ ባልደራስ የሚባል ነገር አልቀበልም። ወደ ግልፅ ጦርነት እገባለሁ” በማለት በጎሰሙት የጦርነት ነጋሪት መሰረት እየተፈፀመ ያለ ነው።

በጠቅላይ ፍርድ ቤት የተደረጉ ችሎቶች በተደጋጋሚ ‘ፕላዝማ ተበላሽቷል፣ ዳኞች ተሟልተው አልተገኙም እና መዝገቡን በቀጠሮው መሰረት አልመረመርንም’ በሚሉ አንካሳ ሰበቦች ሲጎተቱ ከርመዋል።

በወንጀለኛ መቅጫ ስነ ስርዓት ሕጉ ቁጥር 184 መሰረት በትዕዛዝ ላይ ይግባኝም ሆነ ሰበር አቤቱታ ሊቀርብበት አይችልም። ይግባኝን አጠቃሎ ማቅረብ የሚቻለው ዋናው ጉዳይ ተጠናቆ ብይን ሲያገኝ ነው። ገና በሂደቱ ላይ ጥቃቅን ጉዳዮችን እያነሱ ይግባኝ ማለት ጉዳዩ በሚገባው የጊዜ ፍጥነት ብይን እንዳያገኝ ስለሚያደርግ በሕግ በማያሻማ መልኩ ተከልክሏል። ጠበቆች ይህንን ለችሎቱ ቢያስረዱም ዳኞች ለዐቃቤ ሕግ ይግባኝና የሰበር አቤቱታ በመፍቀድ የጋሻነት ሚናቸውን እየተወጡ ነው። በዚህ መሀል ተከሳሾች ያለ ብይን ከአመት በላይ እንዲቆዩ አድርጓል፤ እየተጉላሉም ነው።

በመሆኑም ጉዳዩ በታሪክ ታይቶ በማይታወቅ መልኩ ከሚገባው በላይ ተጓቷል። በወያኔ/ኢሕአዴግ ዘመን በእነ ኢንጂነር ኃይሉ ሻውል መዝገብ እንደተደረገው ሁሉ ጉዳያቸው በየቀኑ እንዲታይና አፋጣኝ ፍትሕ እንዲሰጣቸው እነ እስክንድር ለፌዴራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት ፕሬዚደንት አቶ ገብረ መስቀል ዋቅጋሪ እና ለፌዴራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ፕሬዚደንት ወ/ሮ መዓዛ አሸናፊ ደብዳቤ ቢፅፉም ጉዳያቸው ከመጤፍ አልተቆጠረም። ይባስ ብሎ በስም የተጠቀሱት የገዥው ፓርቲ ሹመኞች ከምክትል ዐቃቤ ሕግ አቶ ፈቃዱ ፀጋዬ ቀጥተኛ የስልክ ትዕዛዝ በመቀበል በችሎት የተሰየሙ ዳኞችን ሲያዝዙ ከርመዋል። ዳኞች ለሙያቸው ሊኖራቸው ከሚገባ ስነ ምግባር አንፃር የስብዕና ግምገማ የማድረጉ አስፈላጊነትም ለዚህ ነው።

ዐቃቤ ሕግ ምስክሮችን ታዳሚያን እና መገናኛ ብዙሃን በተገኙበት በግልፅ ችሎት እንዲያቀርብ የእስር ፍርድ ቤት ወስኗል። ዐቃቤ ሕግም ይግባኝ በማለት ወደ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ወስዶታል። ይሁን እንጂ የጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት ይግባኙን ውድቅ ማድረጉ ይታወሳል። የጠቅላይ ፍርድ ቤት ሰበር ሰሚ ችሎትም የይግባኝ ሰሚ ችሎቱን ውሳኔ በማፅደቁ ጉዳዩ ወደ እስር ፍርድ ቤት ተመልሷል። ይኸው ፍርድ ቤት የቀደመ ውሳኔውን በመድገም 21 የዐቃቤ ሕግ ምስክሮች በግልፅ ችሎት እንዲቀርቡ አዘዘ። ዐቃቤ ሕግ ትዕዛዙን ከተቀበለ በኋላ ሦስት የምስክር ማሰሚያ ቀናትን ብቻውን ተገኝቶ በቀሪዎቹ ሁለት ቀናት ውስጥ “ለጠቅላይ ፍርድ ቤት ያቀረብኩት የሰበር አቤቱታ አለኝ” በሚል ማገጃ ይዞ ቀርቧል። በዚህ ምክንያት አንድ አመት ሙሉ ሲጓተት የከረመው የምስክሮች አሰማም ሂደት አሁን በፍርድ ቤቶች የተዋረድ ክርክር እየተጓተተ ይገኛል። ዐቃቤ ሕግ በግልፅ ችሎት ሊቀርቡ የሚችሉ ምስክሮች እንደሌሉትም ተናግሯል። በመሆኑም መንግሥት ባቀረበው ሀሰተኛ ክስ ላይ ማስረጃ ማቅረብ ባለመቻሉ ችሎቱ መዝገቡን ዘግቶ ዶሴውን በአስቸኳይ ሊያቋርጥ ይገባል።

#ኢትዮጵያዊነትን የሚፀየፈው የችሎት ፕሮቶኮል

የእነ እስክንድርን ችሎት ለመከታተል በአዳራሽ ውስጥ የሚገኙ ታዳሚያን የአለባበስ ገደብ ተጥሎባቸዋል። ችሎቱ ኢትዮጵያዊነትን የሚያነፀባርቁ የሀገር ባሕል እና አረንጓዴ፣ ቢጫ፣ ቀይ አልባሳትን ከመፀየፍም አልፎ በግልፅ ከልክሏል። ‘አልባሳቱ ለእስረኞች ድጋፍ እንደመስጠት የሚተረጎሙ በመሆናቸው ሚዛናዊ ሆነን ለመፍረድ ያስቸግሩናልና እንዳይለበሱ’ ሲል የፌዴራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት ልደታ ምድብ 1ኛ የፀረ ሽብርና የሕገ መንግሥት ጉዳዮች ወንጀል ችሎት በግልፅ አዝዟል። ይህ የሀገርን ክብር ከመግፈፉም በተጨማሪ የዜጎችን የፈለጉትን የመልበስ መሰረታዊ መብት የሚጥስ ነው።

በዚህ ምክንያት አንዳዶች የለበሱትን ላለማውለቅ ሲሉ ከችሎቱ ርቀዋል። በተይም የዘወትር አለባበሳቸው ሀገርኛ የሆነ እና በአረንጓዴ፣ ቢጫ፣ ቀይ ቀለማት ያጌጠ አለባበስን ልምድ ያደረጉ ሰዎች ችሎቱን መታደም አልቻሉም። በእናታቸው ጀርባ ታዝለው ከሄዱ ሕፃናት ራስ ላይ ሳይቀር የኢትዮጵያን ሰንደቅ አላማ ቀለም የያዙ የክር ኮፍያዎች በካፊያና በብርድ ሰዓት በፖሊስ እጅ ወልቀዋል። ከእጅ ስልኮቻቸው የውስጥ ሰነዶች መካከል የሰንደቅ አላማውን ቀለም የያዙ ፎቶ ግራፎች የያዙ ሰዎች አንድም ችሎቱን እንዳይታደሙ ተከልክለዋለ፤ ሌላም ፎቶ ግራፉን እንዲደመስሱ ተደርጓል።

ይህ ሀገራችን እንዴት ባለ ኢትዮጵያ ጠል ስርዓት እጅ እንደወደቀች ማሳያ ነው። በመሆኑም በአስቸኳይ ሊቆም ይገባል። ሀገር ወዳድ ኢትዮጵያውያን ሁሉ ሊታገሉት የሚገባ የሉዓላዊነት ጉዳይም ነው።

#የወህኒ ቤት አያያዝ

በቂሊንጦ በእነስክንድር ላይ እየተፈጸሙ ያሉ የመብት ጥሰቶች ሊቆሙ ይገባል፡፡
ቂሊንጦ ወህኒ ቤት ከቃሊቲ እስር ቤት በባሰ እና በከፋ ደረጃ የእሥረኞች መብት የሚረገጥበት ሆኗል። ከሌሎች የፖለቲካም ሆነ የደረቅ ወንጀል እስረኞች በተለየ የባልደራስ ለእውነተኛ ዴሞክራሲ ፓርቲ ፕሬዚደንት ለሆኑት ለአቶ እስክንድር ነጋና ለድርጅት ጉዳዮች ሓላፊው አቶ ስንታየሁ ቸኮል የወህኒ ቤቱ አያያዝ አስጨናቂ ሆኗል። በተለይም ከ6ኛው ዙር አገር አቀፍ ምርጫ በኋላ ጭቆናዎች ጨምረዋል።
የእነአቶ እስክንድር ነጋ የክስ ጉዳይ የሚታይበት ፍርድ ቤት እስረኞቹ እንዲፈቀድላቸው ያስተላለፋቸው ትዕዛዞች አንዳቸውም ተግባራዊ አልተደረጉም። ለአብነትም እስክንድር ነጋ ከባለቤቱ ከወ/ሮ ሰርካለም ፋሲል እና ከልጁ ናፍቆት እስክንድር ጋር በስልክ እንዳይገናኙ ዛሬም እንደተከለከለ ነው። ቤተሰብ፣ የፓርቲ የትግል አጋሮች፣ የሀይማኖት አባቶችና ሌሎችም እንዳይጠይቁ ክልከላ ይደረግባቸዋል። ጸበልና ቅባቅዱስ አሁንም እንዳይገቡላቸው ተደርገዋል፡፡
በቂሊንጦ ወህኒ ቤት ከሰኞ እስከ አርብ በቀን አንድ ሰው ብቻ ስንቅ እንዲያቀብል ተፈቅዷል፤ ያውም ከአራት እስከ አምስት በሚደርሱ ፖሊሶች ታጅቦ። ስንቅ አቀባዩ ለአንድ ደቂቃ ያህል እንኳን አብሮ መቆየት አይችልም።

በአጠቃላይ እነ እስክንድር ፖለቲካዊ መብቶቻቸውን ተነጥቀዋል። ሰብዓዊ መብቶቻቸው እየተጣሱ ነው። የቀድሞው የሶማሌ ‘ክልል’ መሪ አብዲ ኢሌ በጅግጅጋ ንፁሃንን ከጅብ ጋር ያስር ነበር። በጥላቻ የሰከሩ የቂሊንጦ ወህኒ ቤት ሓላፊዎች አራት እግር አይኑራቸው እንጂ ጂቦች ናቸው።

Load More